Op de camping, een tijdelijk dorp, mag de kerk niet ontbreken, is de gedachte achter het campingevangelisatiewerk van Dabar. De anonimiteit die een tijdelijk verblijf met zich meebrengt, kan leiden tot goede gesprekken over het geloof. Het Dabarwerk startte in 1963, op camping Veluwe Strandbad in Elburg. Een jaar eerder werd de missionaire beweging officieel opgericht. Jongeren namen hiertoe het voortouw. De Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond (HGJB) –in de persoon van onder anderen jeugdpredikant ds. A. J. Jorissen– was nauw betrokken bij de oprichting, maar de IZB (Vereniging voor Zending in Nederland) zegde vrijwel direct haar steun toe.

Een dergelijk initiatief, afkomstig van jongeren, was destijds nieuw in hervormd-gereformeerde kring, zegt ds. D. Hoolwerf, coördinator van Dabar en predikant van de hervormde gemeente in Stellendam. In de jaren die volgden, kwam het Dabarwerk van de grond in plaatsen zoals Ouddorp, Putten, Katwijk, Schoonhoven, Nieuwerkerk aan den IJssel, Lienden en Woudenberg, grote hervormd-gereformeerde gemeenten met veel jongeren.

Twee van de huidige Dabarprojecten, in Schoorl en in Renesse, worden aangestuurd vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerken. In de overige plaatsen bestaan de teams vooral uit hervormd-gereformeerde maar ook uit christelijke gereformeerde jongeren. De rest van de teamleden is onder meer afkomstig uit baptistengemeenten, de Gereformeerde Gemeenten, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken.

Voor de plaatselijke commissies, die verantwoordelijk zijn voor het Dabarproject in hun woonplaats, geldt volgens ds. Hoolwerf hetzelfde. Hervormd-gereformeerde commissieleden zijn er het meest. Er zijn echter ook interkerkelijke commissies of commissies waarin meerdere hervormde gemeenten uit één plaats zitting nemen.

Op dit moment heeft er Dabarwerk plaats op 24 campings. Jaarlijks offeren ongeveer 450 jongeren hiervoor twee vakantieweken op. Ze willen mensen die onbekend zijn met geloof en kerk bereiken met het Evangelie door middel van kinder- en jongerenwerk en door het houden van kerkdiensten en sing-ins.

Ds. Hoolwerf: „Het is bemoedigend om te horen hoe een Dabarperiode voor veel jongeren van groot belang is voor hun geloofsleven en hoe zij zich later inzetten voor missionair werk in hun gemeente. Het mooiste is als campinggasten –soms van kinds af aan bij activiteiten aanwezig– daadwerkelijk tot geloof komen en zich laten dopen. Het zijn vaak maar kleine zaadjes die gezaaid worden door de jongeren, maar God kan ze laten groeien.”

De Klepperstee in Ouddorp, een camping waar vanaf 1964 jaarlijks Dabarteams te vinden waren, haakte onlangs af. Ook in Ermelo viel er een camping af.

Wat was de reden daarvan?

Ds. Hoolwerf: „De beheerders van De Klepperstee hebben nieuw beleid gemaakt. Er zijn plannen om een eigen animatieteam in te zetten. Voor ons is het dus belangrijk om mee te gaan in de vraag naar professionalisering. Je kunt niet meer met een simpel spelletje aankomen. In Ermelo is het beleid eveneens gewijzigd. Dabar past daar niet meer in. Ineens ben je dan alles kwijt. Je merkt dat ons werk heel kwetsbaar is. Veel hangt af van de campingbeheerders. Het voordeel voor hen is dat ze gratis animatie krijgen. Daar zijn ze meestal blij mee. Gelukkig is er vorig jaar ook een camping bijgekomen, in het Overijsselse Diffelen.”

Speelt weerstand tegen christenen ook een rol bij de afwegingen die beheerders maken?

„Bij genoemde campings is het besluit om te stoppen met Dabar niet genomen op grond van negatieve ervaringen. Niet iedereen ziet de meerwaarde van ons werk, maar we horen ook van beheerders dat er minder ruzie en meer saamhorigheid is op de camping. Verder zullen er altijd wel mensen zijn die hun kinderen ervan weerhouden mee te doen aan een Dabaractiviteit. Ik denk daarom dat we voorzichtig moeten zijn in wat we met de kinderen doen. Vroeger gebeurde het misschien wel dat we onze boodschap plompverloren over iemand heen goten. Nu stellen we ons bescheiden op door ook oog en oor te hebben voor de campinggast.”

Zonder dat dit ten koste gaat van de boodschap?

„De boodschap blijft radicaal: Jezus Christus is de Redder. Maar hoe communiceer je dat? Wanneer je de confrontatie kiest, heeft dat gevolgen. Ook in de toerusting besteden we daar aandacht aan. We leven in een andere tijd dan twintig jaar geleden.”

Wat typeert deze tijd?

„Elke tijd heeft zijn eigen weerbarstigheden. In deze tijd zijn mensen gevoelig voor claims. Jij kunt nu wel iets vinden, maar dat betekent niet dat ik het ook zo moet vinden. Daarom is het zo belangrijk dat de teamleden op de camping authentiek zijn, iets waar mensen in deze tijd uiterst gevoelig voor zijn. Een christelijke levensstijl wordt zichtbaar in heel je doen en laten op de camping. Ook in recreatie en sport, wezenlijke onderdelen van het Dabarwerk, kun je laten zien hoe je met elkaar en met de kinderen omgaat.”

Hoe waarborgt de landelijke organisatie de identiteit van de projecten?

„De plaatselijke commissies verbinden zich met een samenwerkingsovereenkomst aan de doelstelling en grondslag van de IZB, maar ze zijn zelf verantwoordelijk voor de projecten. De landelijke organisatie heeft een faciliterende taak en draagt zorg voor de toerusting van vrijwilligers.”

Zijn kerken betrokken op het Dabarwerk?

„Dat is heel wisselend en hangt onder meer af van hoe plaatselijke commissies te werk gaan. De IZB dringt er sterk op aan om Dabarprojecten en kerkelijke gemeenten bij elkaar te houden. Het is belangrijk dat de ‘thuisgemeente’ een plek creëert waar geëvangeliseerd kan worden maar ook dat zij zich bewust is van haar rol als zendende instantie van waaruit jonge mensen hun roeping mogen waarmaken. Dit gaat dus gemeenten aan die een plaatselijke Dabarcommissie hebben aangesteld, alsook gemeenten waarin jongeren zitten die (elders) Dabarwerk doen. Zij kunnen uiting geven aan hun betrokkenheid door het doen van voorbede in de kerkdiensten en door jonge mensen tijdens de dienst voor te stellen of uit te zenden. Tijdens het toerustingsweekend van de landelijke Dabarorganisatie in het voorjaar betrekken we de kerkelijke gemeenten waaruit de vrijwilligers komen bij de uitzenddienst op zondagmiddag. Afgevaardigden zingen jongeren dan een zegenlied toe.”

Vorig jaar kreeg de IZB het campingevangelisatiewerk ‘terug’ nadat het vijf jaar in handen was geweest van de HGJB. Een goede keuze?

„De HGJB zag zich om financiële redenen genoodzaakt het werk over te dragen. De IZB heeft zich ervoor ingezet om de continuïteit te waarborgen. Dabar mocht niet wegvallen. We zijn nu dringend op zoek naar mensen die ons willen steunen. Als honderd ondernemers 500 euro schenken, hebben we genoeg om het Dabarwerk een jaar lang te bekostigen.

Uiteindelijk past Dabar heel goed bij de IZB. Toerusten tot een missionaire levensstijl is ons op het lijf geschreven en sluit aan bij onze visie. Al is werken met jongeren weer nieuw voor de IZB, omdat dit werk tot 2007 in handen was van de Windroos (toenmalig jeugdevangelisatiecentrum van de IZB dat nu niet meer bestaat, EHvS) en in dat jaar werd overgenomen door de HGJB. Dabar komt tot stand door de inzet van veel jonge, enthousiaste vrijwilligers. Zij hebben een groot geloofsvertrouwen en een diep verlangen dat mensen in Nederland van Jezus horen.”

Bitterballen

Alie Wubs (49 jaar): „Samen met mijn man Bert ben ik sinds 2006 lid van de Dabarcommissie in Elburg. Ik zorg ervoor dat op camping Veluwe Strandbad alles gereed is voor de komst van de Dabarteams. Zo maak ik de caravan waarin ze verblijven in orde en doe boodschappen. Verder vraag ik voorgangers van kerken in Elburg en omgeving om een Bijbelstudie voor het team te verzorgen en op zondag een kerkdienst op de camping te leiden. De kerken zijn zeer betrokken op ons werk. Op de diensten komen gemiddeld 150 mensen af.

De plaatselijke commissie is interkerkelijk, al sinds eind jaren zestig. Commissieleden komen op dit moment uit de beide hervormde wijkgemeenten en uit de vrije evangelische gemeente. Bij dit werk vallen kerkmuren weg, dat vind ik mooi.

Veluwe Strandbad is een familiecamping. Veel campinggasten zijn bekend met Dabar. Het Dabarteam organiseert allerlei activiteiten, zoals kinderclub, poppenkast, volleybal, een vrouwenavond of een zeskamp voor tieners. Kinderen vinden het mooi, wat er op de kinderclub gebeurt. Ze zingen, leren een Bijbeltekst, luisteren naar een verhaal en knutselen. Wat je als kind leert, vergeet je niet meer. Ik zeg weleens: De Heere God heeft geen vakantie in de vakantie.

Van maandag tot en metvrijdag is er iedere dag een avondsluiting. Daarna is er soos. Soms komen daar wel dertig jongeren op af. Er is een bitterballetje, een colaatje, af en toe een mooi gesprek. Ieder seizoen worden er wel één of twee Bijbels weggegeven. Jongeren kunnen ineens nieuwsgierig zijn, dat vind ik heel bijzonder. „Jij mag zeker niets hè”, beginnen ze dan. Omdat je christen bent, bedoelen ze.

Wanneer de Dabarteams op de camping aankomen, zijn ze vol energie. De jongeren willen evangeliseren, iets uitdragen van wat ze zelf beleven. Na verloop van tijd merk je dat ze moe worden. Kan ik het wel volhouden? vragen ze zich af. Op zulke momenten wil de commissie een luisterend oor bieden. Verder gaat er elke dag een commissielid naar de camping om even te kijken of wat te praten. Het team heeft een klankbord nodig.”

www.dabarelburg.nl voor meer informatie over de jubileumviering.

Getuigen

Petra Lugthart (20 jaar): „Vanaf 2010 heb ik ieder jaar in Elburg Dabarwerk gedaan, als teamlid en als teamleider. Omdat zich in dat jaar niet voldoende mensen hadden aangemeld, was het de vraag of er in de eerste weken van de vakantie Dabarwerk zou plaatsvinden. Ik ben toen gevraagd om Dabar te gaan doen. Ik vond het altijd al leuk om met kinderen bezig te zijn en heb me daarom aangemeld.

Tijdens de Dabarweken ben je eigenlijk de hele dag druk met het uitvoeren van activiteiten. ’s Middags is er een moment van stille tijd en daarna een uur teambijbelstudie. Dat vind ik een mooi moment, want je leert veel van elkaar.

Het komt regelmatig voor dat de jongerensoos, die om halfelf ’s avonds opengaat, om drie uur ’s nachts nog open is. Er blijft dus niet veel tijd over om te slapen, want de volgende dag staat om acht uur het ontbijt klaar. Op zondagochtend wordt er een campingkerkdienst gehouden. ’s Avonds is er gelegenheid voor de teamleden om naar een van de kerken in Elburg te gaan. Later op de avond houden we een sing-in. Er komt een bandje voor de begeleiding. Een paar uur lang klinken liederen tot Gods eer over de camping.

Tijdens het Dabarwerk ben je blij met kleine dingen: een onverwacht gesprekje met een campinggast of campinggasten die je in de loop van de twee weken steeds vaker bij activiteiten ziet verschijnen. Ik heb veel bijzondere momenten meegemaakt. Jongeren komen vooral tijdens de soos met vragen. Ik vind het mooi dat ik op zo’n moment kan getuigen van mijn geloof!

In het Dabarwerk merken we dat het gebed een belangrijk strijdmiddel is. We merken als team echt dat God met ons is. Soms wordt dit in heel simpele dingen zichtbaar. Zoals vorig jaar. Het was de hele dag al mooi weer. Dit kwam goed uit voor onze middagactiviteit. We wilden namelijk aan het begin van de middag met de kinderen gaan vliegeren. Maar we waren als team bang dat de tieners om vier uur niet op de tienerclub zouden komen. We hebben toen gebeden dat er toch tieners zouden mogen komen. En juist toen de tienerclub bijna zou gaan beginnen, betrok de lucht en begon het te regenen. Ineens zat ons gebouwtje vol met tieners! Die middag hebben we serieuze gesprekken gevoerd. Ik zie hier duidelijk de leiding van God in.”