De drie eilanden vormen sinds de staatkundige veranderingen in 2010 als bijzondere gemeenten een integraal deel van Nederland. Dat brengt met zich mee dat, tenzij er specifieke lokale omstandigheden zijn, bewoners dezelfde rechten hebben als inwoners van Nederland. Het college vraagt zich echter af of verdachten op de eilanden Saba en St. Eustatius makkelijk contact kunnen opnemen met een advocaat.

„Op deze eilanden zijn geen advocaten gevestigd”, zo stelt de organisatie. „Verdachten wenden zich meestal via telefoon en videoconferentie tot advocaten op Sint-Maarten. Een advocaat krijgt een beperkt aantal retourtickets naar de eilanden vergoed, eenmaal in het vooronderzoek en eenmaal voor de zitting, maar geen vergoeding van verblijfskosten.” Hoewel verdachten op St. Eustatius erop worden gewezen dat ze bij het politieverhoor recht op een advocaat hebben, tekenen de meesten een verklaring dat ze afstand doen van dit recht.

„Ook is de privacy niet altijd gewaarborgd bij het contact op afstand tussen advocaat en cliënt”, stelt het college. „Want bij telefoon- en videogesprekken kan politie of rechter-commissaris soms meeluisteren. De huidige situatie doet de vraag rijzen of het recht op vrije toegang tot een advocaat in Caribisch Nederland voldoende is verzekerd.”

De organisatie maakt zich ook zorgen of gedetineerden wel in staat zijn om contact te onderhouden met hun familie, een recht dat zowel in de Grondwet als in internationale verdragen is vastgelegd. Omdat er op Saba en St. Eustatius geen aparte faciliteiten zijn, worden gedetineerden overgebracht naar het huis van bewaring op Bonaire. „Gelet op de kosten van een vliegreis van Saba of St. Eustatius naar Bonaire, worden familieleden feitelijk beperkt om gedetineerden op Bonaire te bezoeken.”

Het college dringt er bij de regering op aan om uit te zoeken welke maatregelen er moeten worden genomen om dit recht te respecteren.