Dat vindt dr. Archibald van Wieringen, universitair hoofddocent Oude Testament aan de Tilburg School of Catholic Theology. Hij sprak maandag tijdens een symposium over mantelzorg. De studiemiddag in Utrecht, die was georganiseerd door de Raad van Kerken in Nederland, was bedoeld om gerichte bemoediging en ondersteuning voor mantelzorgers door kerken te vragen. Daartoe dient ook de zojuist verschenen brochure van de Raad: ”Gij hebt mij bekleed met een mantel van trouw”.

Mantelzorg is langdurige en onbetaalde zorg voor bijvoorbeeld zieke familieleden of vrienden. Naar schatting verlenen 1,5 miljoen mensen in Nederland langdurige mantelzorg. Van hen is een op de zeven zwaar belast.

Van Wieringen, een van de redactieleden van de brochure, wees tijdens het drukbezochte symposium op de betekenis van het vijfde gebod. De rooms-katholieke theoloog zei dat het gebod niet zozeer bedoeld is om puberende kinderen hun ouders te laten gehoorzamen, maar meer opdat volwassenen hun hulpbehoevende ouders goed verzorgen. Deze houding tot de ouder wordende vader en moeder ziet Van Wieringen als een model voor de relaties in de maatschappij.

De docent vindt het woord ”eerbied” in het vijfde gebod cruciaal. „Er mag van kinderen wel iets verwacht worden ten aanzien van hun ouder wordende vader en moeder. Onafhankelijkheid is niet het hoogste goed, samengang is de sleutel.” Hij voegde eraan toe dat eerbied niet afdwingbaar is en dat het vijfde gebod niet is bedoeld om de financiële problemen van de regering op te lossen.

Drs. E. T. van Kooten, directeur maatschappelijke ondersteuning van het ministerie van VWS, haastte zich in haar toespraak te zeggen dat de overheid niet van plan is om mantelzorg af te dwingen. Het is niet de bedoeling dat de overheid in de toekomst mantelzorg verplicht gaat stellen, maar ze zal wel met de mantelzorgers om de tafel gaan zitten om te bekijken wat ieder kan doen, zei ze. „Maar ook dan gaat het niet om het wassen van de buurvrouw tegenover, maar om het doen van dingen waarin men goed is”.

Van Kooten vindt het normaal dat je voor elkaar klaarstaat. Ook vindt ze het belangrijk dat mantelzorgers taken overnemen van professionele verzorgers, omdat de houdbaarheid van de zorg steeds meer onder druk komt te staan. De bezuinigingen van de overheid sluiten volgens haar aan bij de opvatting dat mensen zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen en dat men naar elkaar moet omkijken.

De kerk kan in haar opvattingen een grote rol spelen. „De kerk weet als geen ander dat het delen van de zorg als minder belastend ervaren wordt.” Ook vindt ze het positief dat de kerk gewend is haar leden actief te benaderen voor vrijwilligerswerk. Ze is blij met de brochure van de Raad van Kerken, waarvan het ministerie zeker gebruik zal maken bij het informeren van het parlement, zo zei ze.

Een aanwezige predikante wees op de situatie van kerken in de samenleving en vroeg of het ministerie ook blij zal zijn met kritische reacties. Van Kooten reageerde positief: „In deze fase zijn kritische geluiden nodig.”

Cornel Vader, directeur stichting Welzijn en Gezondheidszorg van het Leger des Heils, roemde de contacten met de overheid en zei dat de overheid op diverse terreinen, onder andere bij het armoede- en zorgbeleid, advies vraagt aan het Leger. Hij pleitte ervoor dat kerken zelf contacten leggen met verenigingen en met het midden- en kleinbedrijf om de samenleving te dienen. „Kerken moet niet wachten op initiatieven van de overheid.”

Het Leger des Heils is breed in de samenleving aanwezig, zei Vader. Jaarlijks helpt het 35.000 mensen die ergens „aanspoelen”. Het gaat volgens Vader momenteel „heel hard” met de afbraak van de verzorgingsstaat.

Een aanwezige zei dat kerken vaak hun gezicht niet laten zien bij eigen kracht-conferenties, die bedoeld zijn om een netwerk van mantelzorgers in het leven te roepen. Van Wieringen bepleitte het behoud van de sociale samenhang in het dorp als de enige kerk daar haar deuren sluit.

Lees meer in Digibron

Grenzen aan barmhartigheid, (Reformatorisch Dagblad, 10-11-2011)

De mantel der liefde (De Waarheidsvriend, 28-10-2010)

Mantelzorg in Bijbels Perspectief: In 2009 schreef ds. C. J. Droger in De Wekker een 3-tal artikelen over Mantelzorg