De tweede opsteker kwam uit Noord-Korea, waar het regime zei bereid te zijn weer op hoog niveau met de Verenigde Staten te praten. Na de oorlogstaal van de afgelopen maanden was ook dát een opmerkelijke ontwikkeling.

Het zijn vooral daarom opstekers omdat beide landen destijds in het rijtje van president Bush’ ”evil states”, boosaardige staten, stonden.

Vanwege de gebeurtenissen dit weekend moeten we van de weeromstuit niet naïef worden. Zo is het nog maar de vraag hoeveel ruimte Rohani van die andere machthebber in het land, ayatollah Khamenei, zal krijgen om zijn pleidooi voor gematigdheid en meer vrijheid gestalte te geven. Bovendien weten we nog lang niet welke invulling hij er zelf aan zal geven en wie er wel en wie er niet van mag profiteren.

En van Noord-Korea weten we dat zijn leiders al vaker naar de overlegtafel kwamen, om er na weken of zelfs dagen weer even gemakkelijk van weg te lopen.

Naïef zou het ook zijn als we zouden denken dat het ”alle Menschen werden Brüder” er nu toch echt zit aan te komen. Elkaar uitsluitende wereldbeschouwingen zullen er altijd zijn en die vragen blijvend om alertheid en daadkracht.

Dat alles gezegd hebbend, is dít is ook waar: in een wereld die veel minder overzichtelijk is geworden en waar geen machtsbolwerk de dingen meer naar zijn hand zet, kan niemand het zich meer veroorloven vanuit superioriteitsdenken te opereren. Déze wereld vraagt om subtieler luisteren en dito optreden, minder arrogant en meer handelend vanuit respect voor de eigenwaardigheid van partijen op het wereldtoneel.

Er is al helemaal geen plaats meer voor de Amerikaanse ”think evil”-benadering, waarin wordt gesuggereerd dat het ultieme kwaad per definitie aan de overzijde zit en „dus” het ultieme goede aan de eigen kant. Juist in een tijd waarin grote machtswoorden passé zijn, blijven intussen heldere standpunten van groot belang. Zo is het bestaansrecht van de Joodse staat Israël tegenover Iran onopgeefbaar en het recht op een menswaardig leven van burgers in Iran en Noord-Korea evenzo.

Een van de grootste uitdagingen waarvoor de internationale gemeenschap zich gesteld ziet, is de nucleaire ambitie van de twee. Zeker als het om Noord-Korea gaat, zou een subtieler spel wonderen kunnen doen.

Bij Iran liggen de zaken complexer, omdat daar een mix van hardnekkig antizionisme en nationaalislamitische trots de denuclearisering lijkt te blokkeren. Streven naar de grootst mogelijke transparantie op nucleair gebied is wellicht het enige wat vooralsnog haalbaar is. Maar als Rohani echt uit is op redelijkheid en gematigdheid moet er meer te bereiken zijn.