„De afgelopen weken hebben veel kerkgenootschappen, onderwijsvakbonden en de besturen van de verschillende richtingen van vormingsonderwijs het kabinet aangeschreven”, zei voorzitter dr. Jurn de Vries van het Dienstencentrum voor G/HVO vrijdag tijdens de opening van de sectordag voor levensbeschouwelijk vormingsonderwijs. „Al meer dan 16.000 mensen hebben de petitie tegen de bezuiniging getekend.”

Juist openbare scholen hebben aangegeven dit type onderwijs te willen behouden. De Vries: „Hun inzet toont dat scholen er zelf ook belang bij hebben. Veel openbare scholen geven eerlijk aan weinig aandacht te geven aan het vak geestelijke stromingen. Om open te blijven staan voor alle leerlingen moeten ze echter wel invulling geven aan identiteit.”

De Vries noemt het een drogbeeld dat scholen zonder subsidiëring dezelfde kwaliteit van levensbeschouwelijk onderwijs kunnen bieden. „Minister Bussemaker meent dat gvo en hvo ook wel doorgaat zonder subsidie. Dat is misschien wel waar, maar dezelfde kwaliteit kun je niet langer garanderen. Gecertificeerde mensen hoeven hun werk niet vrijwillig te doen. En van vrijwilligers mag je geen onderwijsbevoegdheid eisen.”

Een godsdienstjuf uit Hellevoetsluis bevestigde de voordelen van de professionalisering van haar beroep tijdens een van de gesprekken aan de dialoogtafels. „Voordat gvo en hvo een officiële status kreeg, sprak ik bijna nooit andere godsdienstjuffen. Nu heb je steun aan de bijscholing. Dit mag ons niet worden ontnomen.”

Secretaris Leon Bal van het Dienstencentrum G/HVO was ondanks de voorgenomen bezuiniging hoopvol over het draagvlak voor het levensbeschouwelijk onderwijs in de Tweede Kamer.

Hij merkt dat veel Kamerleden van oppositiepartijen welwillend zijn. „Het blijft afwachten hoe zich dat vertaalt in hun stemgedrag. Binnen de PvdA is er veel aan gelegen om juist islamitisch onderwijs te steunen. Dat zijn ze schatplichtig aan hun visie op integratie. Het is belangrijk voor ons om ook de coalitiepartijen, VVD en PvdA, in beweging te krijgen.”

Bal benadrukte dat vorming een essentieel onderdeel is van het onderwijs op de basisschool. „Dat vormingsonderwijs niet zou horen bij de kerntaak van de school is niet waar. Het recht op vorming dat in de wet wordt genoemd, is zonder levensbeschouwelijk onderwijs een dode letter.”

Op de sectordag waren zo’n 250 docenten aanwezig.

Nog veel vragen bij bezuinigingsplan

Het bericht over het wegbezuinigen van godsdienstig vormingsonderwijs (gvo) kwam voor het bestuur van de protestants-christelijke richting, het Pcgvo, als een donderslag bij heldere hemel.

Secretaris G. van der Hoek: „We hebben wel nagedacht over de mogelijkheid van de kaasschaafmethode. Maar het idee om deze hele sector weg te bezuinigen kwam totaal onverwacht.”

Van der Hoek accepteert de noodzaak van bezuiniging. Dit voornemen heeft volgens hem echter ook alles met de ‘smaak’ van het kabinet te maken.

„Dit is een seculier en zakelijk kabinet. De regering heeft weinig voeling met religie. Minister Bussemaker zegt wel zingeving belangrijk te vinden, maar wil er niet aan dat zingeving altijd vanuit een positie gebeurt. Zingeving heeft altijd een achtergrond, een inhoud. Het humanistisch en godsdienstig vormend onderwijs is er om die zingeving vorm en inhoud te geven.”

Inconsequent

Behalve dat Van der Hoek het bezuinigingsplan veel te rigoureus vindt, noemt hij dit voornemen ook „bestuurlijk inconsequent.”

In 2008 besloot de Kamer om dit onderwijs te subsidiëren om controleerbaar te maken wat er gebeurde tijdens deze lessen. Vrijwilligersorganisaties werden bedankt.

De Kamer gaf opdracht tot het opzetten van werkgeverscentra voor een fatsoenlijke cao. „Bussemaker kan het niet maken om dit allemaal weer ongedaan te maken. Zeker niet halverwege een schooljaar. Ik denk dat Kamerleden haar er ook op zullen aanspreken dat het zicht op de inhoud en de kwaliteit van de lessen moet blijven.”

De levensbeschouwelijke lessen dragen bij aan het open karakter van openbare basisscholen. Van der Hoek: „Deze scholen laten met het aanbod van deze lessen zien dat ze er zijn voor leerlingen van alle richtingen.”

Zonder dit vormende onderwijs kunnen openbare scholen volgens hem hun profiel niet waarmaken. „Ook van de kant van de openbare scholen komen grote bezwaren tegen het afschaffen van deze subsidie.”