Ds. G. M. de Leeuw: Van een beschouwing kunnen mensen niet leven
Tien jaar bracht ds. G. M. de Leeuw (63) door in Canada en Amerika. De predikant, tegenwoordig verbonden aan de gereformeerde gemeente te Opheusden, werd er gegrepen door de werken van de puriteinen: Thomas Brooks, John Owen, Thomas Watson. In het familieblad Terdege vertelt hij erover.
„De kracht van de puriteinen ligt voor de predikant van de Gereformeerde Gemeenten in hun verkondiging van Christus in al Zijn heerlijkheid, met een veelheid aan beelden. „Ik zeg niet dat we dit onder Hollandse oudvaders, die me ook zeer lief zijn, niet vinden, maar die spreken sterker vanuit het welbehagen van God. Bij de puriteinen staan Christus en Zijn werk centraal. Dat maakt hun prediking warmer en directer. Misschien heeft dat ook met de Engelse taal te maken. Het Hollands is meer omschrijvend. Als je bij ons zes woorden nodig hebt, kun je in het Engels met drie woorden toe. Ik ben echt van die taal gaan houden.”
Achter de werken van de puriteinen ziet ds. De Leeuw de bijzondere bediening van Gods Geest. „We moeten niet in deze mensen blijven steken. Dat was het laatste wat ze wilden. Je proeft uit alles dat ze zelf ook aten en dronken van het verse Evangelie dat ze mochten verkondigen. Bij Brooks merk je dat hij steeds weer moest leren hoe het zit. Die man leefde van verse vis, niet van wat hij in het verleden had beleefd. Alle beschouwelijkheid, die ook onze kring niet voorbijgaat, was hem vreemd. Brooks had van de Heere een groot talent gekregen om het bevindelijke leven te schilderen op een diepe, frisse manier. Ik geniet er elke dag van.”
Vaak voelt de Opheusdense predikant zich na het lezen in de werken van Brooks een onbeholpen dienaar. „Er wordt wel eens schamper gedaan over mensen die met een boekje in een hoekje zitten, maar het kan zijn dat ze daar zitten omdat ze op zondag niet genoeg te eten krijgen. Laten we ons als predikanten gedurig onderzoeken of we zelf niet de schuldige zijn. Van een beschouwing kunnen mensen niet leven. Zowel predikanten als hoorders hebben de bediening des Geestes nodig. Ik probeer mijn preken zo goed mogelijk voor te bereiden, vanuit de grondtekst, maar op weg naar de preekstoel blijft er niet anders over dan: „Heere, help me, om de volheid van Christus te verkondigen, als de Gegevene des Vaders.” Daarvoor heb ik middellijk door de puriteinen meer oog gekregen.”
Opvallend is voor ds. De Leeuw de veelvuldige verwijzing naar de kerkvaders in de werken van de puriteinen. Het bracht hem ertoe via Christian Book Distributors in het stadje Peabody in Pennsylvania het verzamelde werk van de kerkvaders aan te schaffen, in 38 delen. „Die koop je in de States voor zo’n tweehonderd dollar. Al jaren lees ik er elke morgen een paar bladzijden uit. Ik ben nu met Cyprianus bezig: heel mooi en leerzaam!”
Een late puritein wil de Opheusdense predikant zichzelf niet noemen. „Als we onszelf calvinist of puritein vinden, hebben we nog te veel. Dat moet er allemaal af. Alleen arme zondaren komen het nieuwe Jeruzalem binnen. Mensen die niets anders hebben overgehouden dan Christus. Van de puriteinen kunnen we leren dat we meer niet nodig hebben.””