Commentaar: Samenleving zonder diepgang en zingeving verschraalt
De Nederlandse politiek kent al sinds 1994 een seculiere meerderheid. Die meerderheid stelt zich soms ronduit antichristelijk op. Toch zou het onjuist zijn om het stopzetten van de subsidie voor godsdienstig vormingsonderwijs op openbare scholen te verklaren vanuit aversie tegen het christelijk geloof. Het feit dat de bezuiniging (van 10 miljoen euro) deel uitmaakt van een veel groter pakket van bezuinigingen (van in totaal 200 miljoen euro), een bezuinigingspakket waardoor ook ‘neutrale’ instellingen getroffen worden, maakt dat al duidelijk.
Economische crises dwingen overheden het overtollig vet uit de rijksbegroting weg te snijden. Franje die we ons vroeger nog konden veroorloven, moet onvermijdelijk vervallen. Een belangrijke vraag daarbij is echter wel wát franje genoemd mag worden. In onze eenzijdig op economisch nut gerichte tijd is de neiging groot om alle investeringen in hogere, geestelijke waarden te beschouwen als iets wat we best kunnen missen. In dat klimaat sneuvelt dan zomaar een subsidie voor het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen. En legt ook de financiële bijdrage aan het godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs op openbare basisscholen, een verschijnsel dat we al sinds de 19e eeuw kennen, het loodje.
Dat laatste is in de eerste plaats betreurenswaardig vanuit christelijk perspectief. Duizenden kinderen die van huis uit niet bekend waren met het christelijk geloof, kregen de achterliggende jaren via het christelijk vormingsonderwijs iets mee van de heerlijke en unieke boodschap van het Evangelie, namelijk dat er door Jezus Christus redding mogelijk is voor verloren zondaren.
Het valt te hopen dat, als de subsidie straks daadwerkelijk wegvalt, dit niet het volledige einde betekent van het godsdienstig vormingsonderwijs. Laten in dat geval plaatselijke kerken alles op alles zetten om te redden wat er te redden valt, bijvoorbeeld door de organisatie en financiering weer als vanouds zelf ter hand te nemen.
Maar het wegvallen van de subsidie is niet alleen vanuit het perspectief van het christelijk geloof jammer. Ook een zogenaamd neutrale overheid zou zich bij deze bezuiniging nog eens goed achter de oren moeten krabben. Om te beginnen vanwege praktische argumenten. Het is toch buitengewoon jammer dat een opleiding die nog maar net is opgetuigd, waarin veel tijd, geld en energie is gestoken, nu zomaar weer om zeep wordt geholpen? Is dit niet een schoolvoorbeeld van onverstandige verspilling?
Maar dergelijke bezuiniging is, hoewel dat moeilijk meetbaar is, ook slecht voor de maatschappij als geheel. Een samenleving zonder voldoende diepgang en zingeving verschraalt en gaat op den duur interen op gemeenschapszin en naastenliefde.
Het wonderlijke is dat onze seculiere overheid dat op een bepaalde manier ook wel beseft. Niet voor niets pleitte minister Bussemaker (OCW) anderhalve week geleden nog voor meer aandacht voor zingeving in het onderwijs. Maar helaas is haar beleidsmatige handelen daarmee soms in flagrante strijd.
