Onthaasten, dat is het doel van de culturele reizen die het bureau Asgard Reizen samen met de Stichting Oude Friese Kerken, de stichting Staten en Stinzen, het Fries Historisch en Letterkundig Museum Tresoar en met tenor Albert Bonnema organiseert. Bezinningstoerisme, heet het. Langs oude Friese kerken met hun beroemde zadeldaktorens, met optredens van tenor Bonnema en met uitleg van diverse deskundigen.

Deelnemers aan de reizen worden vorstelijk ontvangen, zo veel is zeker. Ze logeren in het Stadhouderlijk Hof, in het centrum van Leeuwarden. Tot halverwege de vorige eeuw was dit paleis in het bezit van koningin Juliana.

Is zo’n overnachting in het centrum van een stad wel passend bij een bezinningstour? Jazeker. Leeuwarden is geen Amsterdam. Het is stil op het plein voor het voormalige paleis. En de vorstelijke suites, met namen van Friese Nassaus zoals Willem Lodewijk en Ernst Casimir, ademen de kalme rust van voorbije eeuwen.

Het is volgens Kieft hoog tijd om het Friese culturele erfgoed op de kaart te zetten. Tijdens de driedaagse tocht door de provincie gaat het langs Friese kerkjes, langs eeuwenoude huizen voor de elite –stinzen– en adellijke woningen –staten–, waarvan er samen meer dan 500 zijn overgebleven.

Scheve toren

Albert Bonnema is de initiatiefnemer van deze onthaastende reizen. De tenor, met een internationale muziekcarrière, is een geboren Fries, vertelt hij, wandelend van het voormalig paleis richting De Oldehove, een toren in hartje Leeuwarden. „Ik heb met anderen het plan opgevat om reizen te organiseren. We hebben een programma opgesteld, maar daar kan van afgeweken worden. Het is de bedoeling dat mensen een beeld krijgen van de culturele rijkdom van Friesland, maar vooral ook dat ze tot rust komen en zich kunnen bezinnen. Daarom brengen we rustmomenten in het programma aan, zodat bezoekers de gelegenheid hebben om het een en ander te verwerken. De groepen willen we om die reden niet te groot maken. Hooguit vijftien personen.”

Bij De Oldehove valt direct op hoe scheef de toren staat. Twee meter staat hij uit het lood. Door de glazen vloer van de toren is de grafsteen te zien van Tiete van Cammingha en zijn vrouw Trijn van Hottinga. Ze overleden in de tweede helft van de zestiende eeuw.

In de late avond gaat het omhoog, de smalle trappen van de toren op. Het is helder weer en er staat een zachte wind. Hier op het bouwwerk, dat eigenlijk twee keer zo hoog had moeten worden, heeft de bezoeker een schitterend uitzicht over de verlichte stad. Overdag, bij helder weer, zijn de Waddeneilanden Ameland en Schiermonnikoog te zien.

Pelgrimsroute

De volgende dag gaat het met een busje de provincie door. Langs het oude kerkje van Wier, dat al sinds 1983 in handen is van de stichting Oude Friese Kerken en dat in september 2012 na een uitgebreide renovatie feestelijk werd heropend. En naar de oude hervormde kerk in Sint Jacobiparochie. Sinds enkele jaren is hier een bezoekerscentrum ingericht dat informatie geeft over de pelgrimsroute naar het Spaanse Santiago de Compostella. Kaarten en informatieboekjes geven de feiten over de route weer. Ook is er altijd een vrijwilliger aanwezig die –soms uit ervaring– kan vertellen over de tocht.

Gerhard Bakker, directeur van de stichting Oude Friese Kerken, liep een deel van de pelgrimsroute. Nog iedere dag wordt hij eraan herinnerd, door een steentje in zijn broekzak. Dat steentje, dat hij tijdens de reis opraapte, staat voor hem symbool voor alle ballast die een mens met zich mee kan torsen. „Maar ook voor hoop, en voor nieuwe kansen”, vertelt hij geroerd. „Ik geloof dat alle deelnemers aan een pelgrimsroute, en ook mensen die deze bezinningsreizen zullen meemaken, hier iets aan overhouden. Zulke pelgrimstochten veranderen je voorgoed.”

Tips

Ernaartoe

Wie geïnteresseerd is in aardenwerk, kan een bezoek brengen aan de Princessehof aan de Grote Kerkstraat 11 in Leeuwarden. Hierin zijn een keramiekmuseum en -winkel gevestigd.

Bekijken

In de Prinsentuin, het stadspark van Leeuwarden, is het Pier Pandermuseum gevestigd. Pieter Pander (1864-1919), zoon van een arme mattenschipper, kon met steun van enkele mecenassen studeren in Amsterdam en Parijs. De beeldhouwer liet zijn ateliercollectie na aan de gemeente Leeuwarden.

Stadswandelingen

VVV Leeuwarden, Tresoar en Historisch Centrum Leeuwarden hebben boekjes uitgegeven met stadwandelingen rond diverse thema’s, zoals ”Sporen van dichters en schrijvers”, ”Sporen van vermaarde vrouwen”, ”Sporen van Joods leven” en ”Sporen van de Nassaus”. Het beeldmateriaal in deze uitgaven is afkomstig uit de archieven van het Historisch Centrum Leeuwarden.