Grondaankopen laten kerk Blokzijl voortbestaan
BLOKZIJL. De in 1700 gebouwde vermaning ’t Lam in het middeleeuwse centrum van Blokzijl kan voortbestaan. De kerk in de oude Zuiderzeestad in Overijssel houdt zich dankzij oude grondaankopen op de been.
Het godshuis in de Breestraat kan honderd bezoekers herbergen. Het feit dat er nog nauwelijks leden zijn betekent niet dat de doopsgezinden hun vermaning, een rijksmonument, moeten sluiten. Zeker niet. In de afgelopen honderden jaren kochten de gemeenteleden tientallen hectares aan gronden. Daar is nu nog 63 hectare van over. De opbrengst hiervan maakt dat de gemeente nog jaren financieel het hoofd boven water kan houden, zelfs als er geen lid meer over is.
Elke derde zondag van de maand is er een dienst in ’t Lam. Er komen zo weinig mensen dat er een tafel in de kerk wordt gezet. Daaromheen zitten de bezoekers. „Onze voorvaderen hebben deze kerk gebouwd en wij beschouwen het als onze taak om dit gebouw in stand te houden”, zegt de secretaris van de doopsgezinde gemeente Blokzijl, Jaap Middelhof (73). Een paar jaar geleden werd het Van Loo-orgel nog helemaal gerestaureerd.
De gemeente van vijftien zielen heeft dus een monumentale kerk én zelfs een dominee. Matthijs de Vries (39) is voor 10 procent predikant in de doopsgezinde gemeente van Blokzijl. Hij is overigens ook voorganger in de doopsgezinde gemeenten in Steenwijk en Giethoorn.
De gemeente heeft een aantal wensen. „Prioriteit nummer één is dat het gedachtegoed van de doopsgezinden in Blokzijl verkondigd blijft worden. Het gaat dan om persoonlijke geloofsvrijheid, verdieping, verbondenheid met elkaar en de inzet voor vrede”, zegt ds. De Vries.
Een grote wens is ook dat het aantal leden uitbreidt. „Je hoeft geen lid te zijn. Je kunt ook ”vriend” worden”, zegt ds. De Vries. Deze categorie binnen de kerk is overigens ook bijna uitgestorven: vijf vrienden.
Daarnaast wil de gemeente haar gebouw in toenemende mate beschikbaar stellen aan de gemeenschap. Koren, verenigingen, maar ook voor exposities, als het gebouw het toelaat, mag het gebruikt worden. Dat gebeurt al, maar de gemeente wil dit uitbreiden. Op deze manier komen mensen ook in contact met de kerk. Wellicht worden ze dan vriend of lid. „Je kunt het gebouw huren, maar als er geen geld is, valt er ook over te praten”, zegt Middelhof.
De doopsgezinde gemeente van Blokzijl ontstond in de 16e eeuw. In de eerste helft van de 17e eeuw was ruim de helft van de bevolking van Blokzijl doopsgezind. De stad aan de Zuiderzee trok talloze handelslieden aan. Er was een sterke band met Amsterdam. ’t Lam is naar Amsterdams voorbeeld gebouwd. Honderden jaren waren er zelfs drie doopsgezinde gemeenten in Blokzijl. In 1802 werden ze samengevoegd.
De zee is nu weg, de handelslieden ook en daarmee ook de doopsgezinden. „Als er niets gebeurt, hebben we over tien jaar geen leden meer.”