Met het debat van gistermiddag is in politieke zin een punt gezet achter de kwestie-Mabel. Premier Balkenende en minister Remkes van Binnenlandse Zaken zijn er zonder kleerscheuren van afgekomen. De Kamer neemt genoegen met de verantwoording die zij hebben gegeven over de aanpak van de zaak.Verschillende partijen probeerden gisteren wel de regering een toezegging te ontlokken op een later moment te komen met een notitie over modernisering van het koningschap.

Balkenende liet zich daartoe niet verleiden. Aan een debat over de functie en betekenis van de constitutionele monarchie heeft hij geen behoefte. Daarmee is de positie van ons staatshoofd in ieder geval voor de duur van dit kabinet veiliggesteld.

Toch is daarmee niet alles gezegd. De kwestie-Mabel kan op een langere termijn haar effecten hebben. Juist door het onverkwikkelijk opereren van mevrouw Wisse Smit krijgen tegenstanders van de monarchie nieuwe argumenten in handen waarmee ze hun bezwaren tegen de instandhouding van het koningschap bij zullen zetten.

Er bestaan niet meer dan vermoedens over de intieme omgang tussen Mabel Wisse Smit en de topcrimineel Bruin-(is0(

sma. Men kan dat beschouwen als een jeugdige misstap, zoals iedereen die uit zijn leven kent. Het meest pijnlijke is echter dat ze de indruk heeft gevestigd niet betrouwbaar te zijn.(is8d(

Fouten maakt iedereen. Essentieel is echter dat men ze eerlijk erkent en betoont er spijt van te hebben. Daar schort het bij Mabel aan. Zij heeft stukje bij beetje toegegeven wat anderen boven water haalden. Daarmee is het vertrouwen in haar geschonden. Zulk gedrag schaadt ieder mens, maar zeker een vrouw die de hofkringen binnentreedt. Het roept vraag op: Wat houdt ze nog meer achter? En (wellicht onterecht): Hoe chantabel is ze?

De gebeurtenissen van de achterliggende maanden en de aanwezigheid van Mabel Wisse Smit knagen wel degelijk aan het aureool dat het koningschap omgeeft. Vooral ook omdat er in de achterliggende drie jaar al meer ruis was. Eerst de discussie rond de vader van prinses Máxima. Daarbij draaide het om een peulenschil vergeleken bij de kwestie-Mabel. Daarna de onthullingen van De Roy van Zuydewijn en nu dit. Met elkaar doen ze het aanzien van ons koningshuis geen goed.

De achterliggende gebeurtenissen laten zien hoezeer in een kwarteeuw de opvattingen zijn verschoven. Toen prinses Margriet met mr. Pieter van Vollenhoven wilde trouwen, was er veel verzet. Paste zo’n brave burgerjongen wel aan het hof? Kende hij de mores van de adellijke kringen? Dat waren toen vragen. De prinsentitel werd hem onthouden. In de achterliggende jaren is er weinig op mr. Van Vollenhoven aan te merken geweest.

Maar de vraag blijft of iedereen aan het hof kan worden toegelaten. Dat heeft met opvoeding, achtergrond en innerlijke beschaving te maken. Bij Mabel krijg je de indruk dat ze zich niet voldoende bewust is van de hoge plaats die ons Oranjehuis heeft en van de verplichtingen die dit met zich meebrengt. Absolute integriteit is zeker in die positie van groot belang.

Koningin Beatrix heeft zich haar hele leven beijverd om de waardigheid van het koningschap volledig tot haar recht te laten komen. Het moet voor haar een bittere ervaring zijn dat de verloofde van haar zoon Johan Friso voor zo veel ophef zorgt. En dat met name in een maand waarin het net een jaar geleden is dat ze haar man verloor.

Liefde laat zich niet dwingen. Van de prins vergen dat hij zijn relatie met Mabel beëindigt, gaat beslist te ver. Maar noodzakelijk is wel dat bij een huwelijk duidelijk beperkingen worden gesteld aan de rol die de prins en zijn vrouw hebben binnen de koninklijke familie. Net zoals dat destijds is gebeurd bij het huwelijk van prinses Irene.