Nee, ik ben geen lid van de Nederlandse Vereniging tegen de Kwakzalverij. Ook ben ik geen verklaard tegenstander van de alternatieve geneeskunde. Wél ben ik een internist in opleiding die mijn patiënten eerlijk moet vertellen over de behandelingsmogelijkheden en -onmogelijkheden.

In een column over voeding en kanker stelt Jan van Klinken onder andere dat „de huidige chemokuren doorgaans goed te verdragen zijn, maar het effect vaak twijfelachtig is. De reguliere pot is wat dat betreft vele malen zwarter dan de alternatieve ketel.” Hier zou ik de volgende twee voorbeelden tegen in willen brengen:

Allereerst, de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie heeft in 1999 de commissie Beoordeling Oncologische Middelen ingesteld. Voor ieder nieuw geneesmiddel binnen de oncologie brengt deze commissie de effectiviteit en de bijwerkingen in kaart en brengt op grond van deze informatie een advies uit.

Ten tweede: als patiënten voor borstkanker zijn geopereerd, wordt op grond van de tumorkenmerken berekend hoe groot de kans is dat de tumor terugkeert en hoeveel dit risico afneemt door chemotherapie of hormonale therapie te geven.

De effectiviteit van de huidige behandelingen is dus niet twijfelachtig. Op basis van wetenschappelijk onderzoek weten we wat de effecten en bijwerkingen van de huidige middelen zijn. Uit dit onderzoek weten we ook dat de meeste geneesmiddelen slechts bij een bepaald percentage van de patiënten werkzaam zijn. De andere patiënten krijgen wel de bijwerkingen, terwijl zij geen baat hebben bij de medicatie. Helaas weten we van tevoren niet welke patiënten wel en welke niet zullen reageren op de behandelingen. Als christenartsen en -patiënten belijden we dat dit in de handen van de grote Heelmeester ligt.

Een andere stelling in de column luidt: „Vroegtijdig bijsturen van verstoringen, niet met paardenmiddelen maar met diëten die op de persoon zijn toegesneden. Dat is straks de nieuwe lijn.” Inmiddels weten we dat er vele factoren zijn die kanker kunnen veroorzaken, zoals infectieziekten, genetische aanleg en een ongezonde leefstijl. Er zullen weinig artsen zijn die ontkennen dat ongezonde voedingsgewoonten een rol kunnen spelen in het ontwikkelen van kanker.

Omdat kanker echter door een combinatie van factoren wordt veroorzaakt, is het maar zeer de vraag of kanker behandeld kan worden door het aanpakken van een van de oorzaken, in dit geval voeding. Dit is in elk geval nog nooit aangetoond in vergelijkend onderzoek. Hoe sympathiek het idee ook klinkt: ik zou chemotherapie nog niet graag willen inruilen voor een dieet.

Op dit moment kan regelmatig door de combinatie van verschillende behandelingen (die inderdaad zwaar zijn) onder Gods zegen genezing bereikt worden. Andere keren moeten we eerlijk tegen patiënten zeggen dat genezing niet meer mogelijk is. De patiënten die door de column zijn gaan twijfelen over de effectiviteit van de behandelingen die zij ondergaan, zou ik willen adviseren deze twijfels te bespreken met hun behandelend arts.

De auteur is internist in opleiding.