Vrije ogg Oldebroek kwam bijeen tussen koeienmest en kuilvoer

De hervormde gemeente in Oldebroek wordt in die roerige jaren gediend door twee predikanten, ds. A. J. Wijnmaalen en ds. A. Wisgerhof. Ze vertegenwoordigen de beide richtingen: „Ds. Wijnmaalen met zijn bevindelijke achterban en ds. Wisgerhof met de gereformeerde bonders aan de andere kant”, zegt H. Vlieger in het herdenkingsboek ”Een weg in de woestijn”. Terwijl ds. Wijnmaalen vrij abrupt een beroep aanneemt naar Maartensdijk, wordt in Oldebroek de breuk een voldongen feit.

Zo komt het schuurtje er. De bezwaarden vinden onderdak in de statige boerderij van Helmich Spijkerboer, in de buurtschap Winkeldorp. De stee mag geen ”karke” worden genoemd, vinden ze zelf, dus wordt het de „dele-karke.” Daar komen ze van zondag tot zondag bijeen, zo’n honderd Oldebroeker boeren en boerenknechten, te midden van de geur van verse koeienmest en de sterke lucht van kuilvoer.

De eerste sprekers zijn J. van den Berg uit Zwolle, H. J. Schoonderbeek uit Bennekom, A. de Redelijkheid uit Ouderkerk aan den IJssel, E. Wijnne uit Kamperveen, G. H. Kieviet uit Apeldoorn en de predikanten G. J. Zwoferink (Kampen), C. Smits (Sliedrecht), A. de Reuver (Terneuzen), T. Wakker (Aalburg) en E. du Marchie van Voorthuysen (Leersum).

Op advies van ds. Du Marchie van Voorthuysen sluit de groep zich niet aan bij een bestaand kerkverband. Men blijft op zichzelf staan. De naam wordt: vrije oud gereformeerde gemeente. Al spoedig heeft de afgescheiden groep een eigen voorganger, ouderling Albert Uitslag, een eenvoudige boer.

Uitslag leest meestal een oudvader. Als het preekje wat kort blijkt te zijn, spreekt hij zelf nog een stichtelijk woord van een enkel kwartier. Hij heeft er gaven voor. De groep groeit. Er komen mensen luisteren uit Oosterwolde en uit Zwolle.

In de loods van Van Werven aan de Looweg vindt de groep een tweede onderkomen, een mooie stenen schuur, gedekt met golfplaten. Daar wordt een galerij in gebouwd, er komt een groot harmonium, en als het koud is heeft de kosteres warme stoven beschikbaar.

Doordeweeks catechiseren Albert Uitslag en Frederik Bovendorp de jeugd. „Wat ligt er een beslag als deze geoefende kinderen des Heeren het onderwijs in het midden van de jeugd neerleggen. Het is niet alleen boerenwijsheid die verteld wordt. Nee, hier hoort de jeugd op eenvoudige wijze hoe de Heere een mens bekeert.”

Sommigen zeggen al: Albert Uitslag lijkt wel een dominee, zo zachtjesaan. Hij is dan wel zomaar achter de koeien weggehaald, net als Amos, maar Uitslag wordt toch maar tot lerend ouderling. Gemeenteleden zullen zijn koeien wel melken.

Sinds januari 1959 kerkt de vrije oud gereformeerde gemeente aan de Mheneweg, aanvankelijk een gebouw van hout, maar wel een echte kerk.

Onder de bediening des Woords waren er soms zegenrijke momenten. Er waren ook diepe dalen. In 1989 ontstond er naast de vrije oud gereformeerde gemeente een tweede oud gereformeerde gemeente, die zich later zou aansluiten bij het landelijke verband van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

De gemeente aan de Mheneweg heeft in de afgelopen zestig jaar de volgende voorgangers gekend: lerend ouderling (later predikant) ds. A. Uitslag, ds. H. A. Vosman, ds. A. van Houselt, (lerend ouderling, later predikant) ds. C. L. Onderdelinden en ds. D. C. Flapper (sinds 2009).

„Ik bedoele joe”

Lerend ouderling A. Uitslag wordt op zondag 30 april 1961 bevestigd tot predikant door ds. E. Wijnne. „Op de vraag hoe het alles toch gelopen is dat hij predikant moest worden, antwoordt Uitslag later: „Toen zeiden de gemeenteleden, en ook ds. Wijnne uit Kamperveen: we moeten een dominee hebben. Ik had toen nog niet in de gaten dat ze mij bedoelden, maar toen zei ds. Wijnne: „Ik bedoele joe.” Waarop Uitslag zegt: ’t Hef zo mutten wezen.”

De geschiedenis van de gemeente staat beschreven in het recent verschenen herdenkingsboek ”Een weg in de woestijn”. Het boek is voor 22,50 euro (excl. verzendkosten) te bestellen bij H. Vlieger, Nobelsingel 12, 8096 XZ Oldebroek (0525-633292).

Vrije ogg Oldebroek kwam bijeen tussen koeienmest en kuilvoer

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?