Al maanden horen we dat het moment eindelijk was aangebroken: na de tragedie in Newtown was het hart van zelfs de hardvochtigste pro-vuurwapenpoliticus week genoeg geworden om eindelijk de vuurwapenwaanzin in Amerika te doorbreken. Het bezit van vuurwapens zou niet langer cool zijn en Washington zou redelijke beperkingen kunnen invoeren om het aantal vuurwapenincidenten drastisch terug te dringen.

Deze week stierf echter alle hoop op zo’n doorbraak toen de kern van het wetsvoorstel, het zogeheten ”Toomey-Manchin amendement”, dat een criminele achtergrondcontrole voor alle wapenverkopen in de VS verplicht stelde, niet het benodigde aantal stemmen haalde in de Senaat. Van het ambitieuze wetsvoorstel blijft nu een tandeloze tijger over. Hoe is het fout gelopen?

Wie het debat gevolgd heeft, weet het antwoord. Er wijzen flink veel vingers naar de nare wapenlobbygroep National Rifle Association (NRA), die zijn invloed onder twijfelende senatoren flink heeft laten gelden. Maar ook professor Adam Winkler van de Universiteit van Californië – Los Angeles moest in het links-progressieve opinieblad The New Republic toegeven dat de regering Obama door een onprofessionele aanpak de zaak heeft weggegeven.

De kritiek van Winkler en het merendeel van de linkse media richt zich grotendeels op de tactiek die toegepast is. Winkler klaagt over de onnodige vertragingen bij het indienen van de voorstellen zodat de oppositie tijd kreeg om zich te verweren. Hij heeft ergens wel gelijk dat zo kansen zijn verspeeld, maar hij laat zich gaandeweg wel enorm in de kaart kijken.

Want zijn reactie steunt impliciet de harde machtspolitiek die de Democraten sinds 2009 voeren: zo veel mogelijk de eigen zin door de strot van de oppositie drukken, vóór Amerika weer naar de stembus gaat. Door die tactiek zit Amerika nu bijvoorbeeld met Obama’s grootste succes opgezadeld: een onbetaalbare ‘hervorming’ van het gezondheidsstelsel waar nu al de financiële wielen van af vallen.

Voorstanders van de wapenwethervormingen hebben zich blind gestaard op peilingen die aantoonden dat rond de 90 procent van de Amerikanen strengere regels voor de verkoop van wapens steunde. Maar dat wil niet zeggen dat dit specifieke voorstel deugde. Uiteindelijk had ook een aantal Democraten zo veel bedenkingen bij de opzet van het controlesysteem op criminele achtergronden dat ze tegen het voorstel stemden.

Het wetsvoorstel was van het begin gedoemd te mislukken, omdat het intellectueel zo onbeholpen was. Democratische voorvechters gaven zowel in debatten als in openbare toespraken blijk van het feit dat ze geen verstand van vuurwapens hadden. Semiautomatische vuurwapens werden herhaaldelijk met automatische geweren verward. Eén parlementariër wist niet eens wat een magazijn was, maar ze wilde wel bepaalde soorten verbieden. Als gevolg werden er voorstellen gedaan die technisch of juridisch niet haalbaar waren.

De uitbreiding van controles bij wapenverkoop was nog een van de minst twijfelachtige voorstellen. Beschamender was de hernieuwde roep om ”aanvalswapens” te verbieden, terwijl vuurwapenkenners weten dat deze categorie alleen in de fantasie van politici bestaat. Het is een juridische term voor een door politici willekeurig gekozen aantal vuurwapens op grond van willekeurig gekozen kenmerken. Welhaast identieke vuurwapens met licht andere kenmerken blijven daarbij buiten beschouwing.

De wil om vuurwapenbezit beter te reguleren bestaat wel degelijk. Republikeinen, onder wie de senatoren Ted Cruz en Charles Grassley, hebben genoeg voorstellen gedaan. Naar hen wordt echter nauwelijks geluisterd. In plaats daarvan jagen Democraten luchtkastelen na. Geen letter van de Democratische voorstellen zou de factoren hebben aangepakt die Adam Lanza in staat stelden dood en verderf te zaaien onder schoolkinderen in Newtown.

Het is een goede zaak dat de oppositie een punt heeft gezet achter alle krokodillentranen, emotionele chantage en machtsspelletjes van president Obama en zijn partij. Wellicht dat er snel eens een echt debat over vuurwapenwetgeving komt – als de Democraten eerst een cursus over vuurwapens hebben gevolgd.

De auteur is universitair docent Duits en taalkunde aan de Bethel University in St. Paul, Minnesota, en parttime universitair docent Nederlands aan de universiteit van Minnesota.