Opinie

Oorlog

In de collegezaal liet ik wat korte muziekfragmenten horen. Voor mijn veelal onkerkelijke studiegenoten moet het een cultuurschok geweest zijn. Niet meer en niet minder. Ze hoorden voor het eerst van hun leven psalmen zingen, op hele noten. Ze vonden het zelfs mooier dan ritmische samenzang. Op sommigen maakte juist het massale de meeste indruk, net zoals bij veel reformatorische kerkgangers. Mijn klasgenoten snapten alleen niet waarom zulke massaal zingende zangers zo’n strijd voeren over wel of niet ritmisch zingen.

Hester van der Male
19 April 2013 17:51Gewijzigd op 15 November 2020 03:10

Een nog grotere cultuurschok volgde. Luistervoorbeelden, inclusief beeld, van duistere muziek. Een medestudent presenteerde onderzoek waaruit naar voren kwam dat er verband bestaat tussen het luisteren naar muziekstijlen en de neiging tot suïcide. Het is wel de vraag wat nou precies de oorzaak en het gevolg is: zet deze muziek aan tot zelfdoding of luisteren mensen met deze neigingen naar deze muziek? Duidelijk is dat luisteraars naar deze muziek te strijden hebben met zichzelf. Ook dat het de naam muziek niet waard is.

In de collegezaal had ik het gevoel dat er een geestelijke strijd gestreden werd. Muziek werkt samenbindend, maar een grotere muzikale tegenstelling had ik nog nooit gehoord. Psalmen en deathmetal, geen tegenstrijdige tegenstelling. Ik denk dat deze strijd voor veel jongeren elke zondag een stukje realiteit is.

De Griekse wijsgeren zaten er met hun opvattingen over de invloed van muziek nog niet zo ver naast. Met het idee van de wiskundige Pythagoras dat er op basis van de getalsverhoudingen in de schepping te berekenen valt wat mensen mooi vinden, kunnen we misschien niet zo veel. Maar er zit wel degelijk wat in Plato’s ethosleer, de leer van de zeden. Hij vond namelijk dat je met mooie muziek mensen goede zeden kunt bijbrengen en hen met onaangename muziek slecht kunt beïnvloeden. De uitwerking van zijn ideeën klopte niet helemaal, maar de boodschap is duidelijk.

De kerkvader Chrysostomos stelde in de vierde eeuw na Christus dat iemand die psalmen zingt met de Heilige Geest vervuld wordt, zoals iemand die duivelse liederen zingt met een onreine geest vervuld wordt. Deze opvatting komen we ook bij Luther en Calvijn tegen, die aan muziek een hoge plaats gaven.

Oude ideeën blijken springlevend. Helaas is het kwaad ook altijd nog springlevend. Het is hoog tijd om de strijdbijl met elkaar te begraven en massaal ten strijde te trekken tegen de geestelijke vijand. Getooid met de geestelijke wapenrusting en het zesde vers van ons volkslied op de lippen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer