Het waren indringende woorden op 28 januari: „Ik ben u diep dankbaar voor het vertrouwen dat u mij heeft gegeven in de vele mooie jaren waarin ik uw koningin mocht zijn.”

Koningin Beatrix was nog maar net uitgesproken of er kwam een enorme machinerie op gang. Niet alleen in politiek Den Haag en in Amsterdam, maar ook ten burele van uitgevers.

Een reeks nieuwe uitgaven rond de koningin en de inhuldiging ziet deze weken het daglicht. In de boekhandel zijn zeker tien nieuwe uitgaven te vinden en er komen er nog een paar aan. En na 30 april zullen er nog verschillende fotoboeken verschijnen.

Alle toespraken

Uitgeverij Elsevier spant de kroon. Het bedrijf maakt reclame met tien uitgaven rond het thema. Variërend van boeken met alle kersttoespraken van de koningin, alle troonredes en –na 30 april– de inhuldigingsrede van de nieuwe koning tot een heruitgave van ”De magie van de monarchie” van de Britse denker Walter Bagehot (1826-1877).

Elsevier komt ook met een derde en geactualiseerde druk van het boek ”De Oranjes”. De uitgever bracht het boek met allerlei rijtjes en weetjes over de koninklijke familie in 2011 al op de markt. Nu zijn bladzijden vol overzichten aangepast aan de troonswisseling.

Er zijn meer uitgevers die de recyclemethode-plus gebruiken. Zo kwamen de door koningin Beatrix bekritiseerde historici Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra met een nieuwe versie van hun omstreden boek ”Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren. Ooggetuigen van de koningen van Nederland 1813-2013”. De eerste 286 bladzijden zijn in hoofdlijnen hetzelfde als die van de uitgave van 2008. Het boek is nu aangevuld met ooggetuigen die prins Willem-Alexander hebben meegemaakt.

Ook het luchtige en speculatieve boek ”Koningin Máxima. Hoe een burgermeisje koningin van Nederland werd” van de hand van Privéredacteur Yvonne Hoebe is een licht aangepaste versie van haar boek ”Máxima. Prinses, moeder, moderne vrouw” uit 2011. Wie de oude uitgave heeft, koopt met de nieuwe weinig nieuws.

De journalisten Jan Hoedeman en Remco Meijer komen begin april met een herziene en vernieuwde uitgave van hun in 2010 verschenen biografie ”Willem IV. Van prins tot koning”, een krachtig portret van de nieuwe koning. Hoedeman en Meijer slaagden er een paar jaar geleden wel in mensen uit de kleine kring direct rond de prins aan het praten te krijgen. Dat maakt deze biografie tot een waardevolle.

Nieuw

Gelukkig zijn er ook echt nieuwe boeken. Drie daarvan springen eruit. Dat betreft ”Ik zal handhaven. Beatrix, koningin in een veranderend land” van Lars Andersson e.a., ”De inhuldigingen. Van Willem I tot Beatrix” van Eelco Elzenga, en ”Vier relaties van Beatrix” van Elsevierhoofdredacteur Arendo Joustra. Dat laatste boek verschijnt volgende week, maar belooft iets moois te zijn.

In bijna alle boeken over koningin Beatrix en het nieuwe koningspaar is een thema afwezig: religie. Alsof dat niet belangrijk is, alsof Nederland geen interesse zou hebben in de vraag hoe met name Willem-Alexander en Máxima daarover denken. De Rijksvoorlichtingsdienst zal blij zijn met die beperkte aandacht. De dienst heeft religie tot privégebied van de Oranjes verklaard.

”Willem IV. Van prins tot koning” van Hoedeman en Meijer vormt een uitzondering op dit punt. Dankzij dit boek weten we dat prins Willem-Alexander een trouw bezoeker was van een Bijbelkring onder leiding van ds. Carel ter Linden.

Fictie

Te midden van alle informatieve boeken verscheen ook het eerste fictieboek naar aanleiding van de aankondiging van koningin Beatrix. De schrijver Patrick Bernhart probeert in ”De boeken van Oranje. Zo werd ik koning” zich te verplaatsen in de huid van de prins op en rond 30 april. Hij laat koning Willem-Alexander tijdens zijn inhuldigingstoespraak zeggen dat Paleis Soestdijk een Beatrixmuseum wordt.

Een apart genre vormen de kinderboeken naar aanleiding van de troonswisseling. Ook daarvan zijn er zeker al drie: ”Een kroontje voor prinsje Alexander” van het auteursduo Marianne Busser en Ron Schröder, op 13 april verschijnt ”Waar is de kroon?!” van Dolf Verroen en Thé Tjong-Khing, en Studio Vrolijk komt met het vrolijke doeboekje ”Hoera, een koning!”.

Vanuit de hoek van christelijke uitgevers zijn geen initiatieven bekend naar aanleiding van de troonswisseling. Wel verschenen er al een paar tijdpreken van onder anderen ds. J. Mijnders (Ripe Publishing) en ds. D. W. Tuinier (Om Sions Wil), beiden verbonden aan de Gereformeerde Gemeenten. Ook de Katwijkse hervormde ds. B. H. Weegink komt met een preek ter gelegenheid van de troonswisseling.

www.rd.nl/troonswisseling