Controverse in Georgië over bouw megamoskee
BATUMI – De religieuze factor is een gevoelige kwestie in de Kaukasus, waar christendom en islam sinds eeuwen elkaar ontmoetten, en dat niet altijd op vredige wijze.
De Kaukasus is een uiterst roerige regio, die door sommigen vergeleken wordt met de Balkan in Europa. In het noordelijk gedeelte van de Kaukasus worden sinds decennia op gezette tijden oorlogen uitgevochten tussen het Russische leger en islamitische radicalen, terwijl het zuidelijk gedeelte grenst aan het Iran en Turkije.
In de zomer van 2012 werd in de Turkse plaats Trabzon de naar deze stad vernoemde verklaring ondertekend. Het moest de start worden van een nieuw samenwerkingsverband tussen Turkije, Azerbeidzjan en Georgië. In het overwegend christelijke Georgië bestond er vanaf het begin behoorlijk wat scepsis over. Op 28 maart kwamen de ministers van Buitenlandse Zaken van de drie betrokken landen in de Georgische stad Batumi opnieuw bij elkaar. Er werd een verklaring uitgevaardigd over grotere onderlinge samenwerking op het gebied van veiligheid en energie. Het was echter de religieuze dimensie die met name in Georgië voor grote consternatie zorgde.
In Turkije bevindt zich een aantal Georgische kloosters die door de eeuwen heen veranderden in ruïnes, maar die diepe culturele en religieuze waarde hebben voor de Georgisch-Orthodoxe Kerk. Tijdens de recente ontmoeting bleek dit gevoelige onderwerp opnieuw op de agenda te staan. Turkije liet bij monde van zijn minister van Buitenlandse Zaken, Davutoglu, weten bereid te zijn toestemming te verlenen voor de restauratie van enkele historische Georgische kloosters die zich op Turks grondgebied bevinden.
Ankara bleek echter als voorwaarde de bouw van een grote moskee in de Georgische stad Batumi te hebben. De verklaring van de Georgische regering dat ze hiermee akkoord ging, leidde tot boosheid onder vele Georgische christenen. Georgische oppositiepartijen hadden hun regering er reeds eerder van beschuldigd „Turks expansionisme” te bevorderen, wat de Georgische christelijke cultuur zou bedreigen.
Het besluit van de Georgische regering om toestemming te verlenen voor de bouw van een moskee in Batumi was koren op de molen van de beweging ”Stop de islamisering van Georgië”. Ook binnen de Georgisch-Orthodoxe Kerk bestaat weerstand tegen de plannen. Allereerst omdat er sprake blijkt te zijn van een megamoskee. Het tweede pijnpunt betreft het gegeven dat het om een reconstructie gaat van de Azizimoskee in het centrum van Batumi die in 1868 werd gebouwd door de Turkse sultan Abdul Aziz. Voor veel Georgische christenen symboliseert deze moskee, die in de jaren 40 van de vorige eeuw afbrandde, de Turkse militaire en islamitische overheersing.
De Georgische autoriteiten verdedigden zich de afgelopen dagen door te stellen dat de nieuw te bouwen moskee een andere naam zal krijgen.
