Met Pien Zaaijer neutraliseerde Beatrix speculaties over links-politieke inborst
Voordat koningin Beatrix over enkele weken achter de coulissen verdwijnt, dient het de geschiedschrijving om nog een keer haar vermeende links-politieke voorkeuren onder het vergrootglas te leggen. Daarover is in de loop der jaren zo vaak gespeculeerd dat het goed is om op de valreep nog even de balans op te maken. Zelf kwam ik in die verleiding toen ik afgelopen zaterdag in de Volkskrant een uitgebreid profiel aantrof van Pien Zaaijer. Zij werd in 2002 door koningin Beatrix aangesteld als persoonlijk adviseur van prinses Máxima en naderhand ook van prins Willem-Alexander. Ze diende het paar klaar te stomen voor de duobaan van koningin en koning. Daarom was ik reuze benieuwd wat voor type die Pien Zaaijer precies is. Haar achtergrond zou wellicht veel kunnen onthullen over de politieke inborst van de majesteit.
Zij had in 2001 een heel raar signaal afgegeven door de inburgering van Máxima uit te besteden aan Andrée van Es. De inburgering van de toekomstige vorstin omvat uiteraard meer dan een cursusje Nederlands of een overhoring waar Middelburg en Staphorst liggen. Wel, Van Es was zo ongeveer de laatste die op mijn lijstje zou hebben gestaan. Ze komt uit de stal van de PSP en was fractievoorzitter voor die partij in de Tweede Kamer. PSP: dat stond voor Pacifistisch-socialistische Partij. Een ultralinkse club met gevaarlijke ideeën. Veel PSP’ers hadden een anarchistische inslag, wat in de praktijk wilde zeggen dat een deel van de achterban domweg geen gezag wenste te accepteren. Dat maakte er geen geheim van dat men gezagsdragers belachelijk wilde maken en geen enkel probleem had met het ondermijnen van de belangen van de staat.
Dat Van Es zich helemaal thuis voelde in dit gezelschap, mag blijken uit het feit dat ze zich ooit solidair verklaarde met de militante actiegroep Onkruit. In 1990 zette ze de presentatie van het boek ”De tragiek van een geheime dienst” luister bij. In dat boek werden privégegevens van politiemensen geopenbaard. Dat had tot gevolg dat hun gezinnen werden geterroriseerd, dat sommigen in een echtscheiding belandden en anderen moesten verhuizen. Nooit eerder had de radicale actiewereld in dit land zo’n vunzige streek uitgehaald. Van Es vond het nodig om de aftrap van de verkoop van dit boek te verzorgen. Uitgerekend zij moest Máxima helpen inburgeren.
Twijfels zaaide de koningin ook over de neutraliteit die bij haar ambt past toen ze bij herhaling verklaarde dat het hof het zo getroffen had met de komst van Mabel. En dat terwijl haar eertijds toch tamelijk dubieus was. Ze had zich op de Balkan in kringen bewogen waar ze niets te zoeken had. Dat ze een liefdesrelatie had met de getrouwde Bosnische diplomaat Sacirbey, is niet fraai. Hij was betrokken bij illegale wapenhandel en werd later in de VS opgepakt wegens verdenking van fraude. Maar nog veel kwalijker is dat zij hem hielp bij zijn lobby voor de Bosnische moslims. Daarbij werkte ze samen met afgevaardigden van de linkse kerk uit Nederland die zo naïef was om de moslims te zien als slachtoffers. Dat heeft desastreuze gevolgen gehad. Sommigen menen zelfs dat daarmee het drama in Srebrenica is ingeleid.
Heeft koningin Beatrix dat allemaal voor lief genomen? Zou kunnen, maar welke reden had ze om Mabel zo openlijk te prijzen? Was zo’n ‘verlichte’ prinses met haar vele linkse connecties echt zo’n aanwinst? Nog zo’n veeg teken is dat de koningin Balkenende niet zag zitten als premier. Ze zette hem zelfs in zijn hemd door tegenover de pers te verklaren dat ze helemaal geen last had van satire waarin het koningshuis denigrerend werd bejegend. Kort daarvoor had Balkenende als premier juist stelling tegen dat soort vermeende humor genomen.
Al met al was ik extra benieuwd naar het verhaal over Pien Zaaijer in de Volkskrant van zaterdag. Maar ik kan u geruststellen. Het is allerminst schokkend. De krant heeft al haar antecedenten nagetrokken, een heel aantal mensen uit haar directe omgeving gesproken, gespit en gepulkt, maar over Pien Zaaijer valt niets dan goeds te melden. Ze is onkreukbaar, politiek gezien lijkt ze een onbeschreven blad te zijn en van dubieuze manoeuvres valt niets te bespeuren. Ze is gewoon een kanjer van een vrouw. Wiegel heeft haar nog meegemaakt als voorzitter van een commissie die de staatkundige vernieuwing moest onderzoeken. Hij vertelt in de Volkskrant dat Zaaijer de verslagen verzorgde. „Als we als commissieleden na die bijeenkomsten onze gedachten op papier terugzagen, dachten we dat we werkelijk briljant waren. Zaaijer pakte er de kern uit en had een superieure penvoering.”
Jarenlang bivakkeerde Zaaijer in de hoogste ambtelijke regionen. Ze was op Algemene Zaken adviseur van de minister-president en bekleedde een toppositie op Binnenlandse Zaken totdat ze in 2002 naar het Koninklijk Huis werd gehaald. Wat mij betreft heeft de koningin daarmee veel kou uit de lucht gehaald en zowel Máxima als Willem-Alexander een raadgever bezorgd bij wie we hen in goede handen weten.
