Boer Piet Buitendijk aan de Develweg was afgelopen zomer de pineut. „We houden voor ons plezier wat kippen. Toen we hoorden dat er vossen waren gesignaleerd, hebben we de hokken dichtgetimmerd. Er liepen ook nog een paar kippen bij de geiten, maar we dachten dat de vos daar niet zou durven komen.”

Dat was echter buiten de waard gerekend. „Hij heeft er vier dood gebeten. In vijf minuten tijd was het gebeurd. Het was een toestand: midden in de nacht een enorme herrie. De geiten op tilt, de buren uit bed. De volgende dag heb ik een jager gebeld. Die heeft drie dode kippen meegenomen, overgoten met frituurvet en toen begraven. Daar moest de vos op afkomen, want dat schijnen ze lekker te vinden. Maar we hebben nooit meer wat gezien. Volgens die jager kan zo’n vos in korte tijd 25 kilometer afleggen, dus hij kan overal naartoe zijn gegaan.”

Buitendijk kent diverse kennissen en familieleden bij wie de vossen ook hebben toegeslagen. „Hier de helft dood, daar bijna allemaal. Sierkippen, ganzen, eenden, konijnen, noem maar op. Ze zijn zo brutaal dat ze zelfs in schuren komen. Ik had nog nooit een vos gezien. Hoorde wel eens verhalen, maar dacht altijd: dat zal wel meevallen. Dus niet.”

Aan het begin van de winter was Jan Lansink aan de Dorpsstraat de klos. „We werden ’s nachts wakker omdat de kippen zo’n kabaal maakten. Wij naar buiten, struikelden we meteen over een dode kip. De vos zat nog in het hok, de kippen waren in paniek naar buiten gevlucht. Die vos bleef gewoon zitten. Pas toen we bij het hok kwamen, ging hij ervandoor. We hebben direct alle hokken van de kippen en konijnen dichtgetimmerd. De volgende dag hebben we ander gaas geplaatst en straatwerk om de hokken aangebracht, want anders graaft-ie zich een weg naar binnen. Zodra het schemerig wordt, halen we onze dieren nu binnen. Sneu, want we zijn dol op die beestjes en gunnen ze graag wat ruimte. Gelukkig wordt het al wat langer licht.”

Volgens de hobbyboer bivakkeren er zo’n veertien vossen bij de Oude Maas, even buiten Heerjansdam, vlak bij de oude Barendrechtse brug. De dieren zouden van lieverlee brutaler worden, vaker overdag op jacht gaan en zelfs doordringen tot in de dorpskern.

Op de Achterzeedijk wandelt een vrouw met haar hond. „Vossen? Nooit gezien. Komt misschien ook omdat ik altijd mijn hond bij me heb. Daar hebben ze niet veel mee op.” Iets verderop vertelt een boerin een ander verhaal. De afgelopen tijd hebben vossen twaalf van haar kippen te pakken gehad. „Morsdood. Nee, ik heb ze niet gezien, maar het moeten vossen zijn geweest. Kan niet anders.”

Bij navraag blijkt dat verschillende instanties niet van het probleem op de hoogte zijn of naar elkaar verwijzen als verantwoordelijke partij. „Hier zijn geen klachten ontvangen”, meldt een medewerker van gemeente Zwijndrecht, waar Heerjansdam onder valt. Een woordvoerder van het waterschap benadrukt dat de aanpak van de vossen toch echt de verantwoordelijkheid van Staatsbosbeheer is, terwijl die instantie niets zegt te weten van overlast door vossen.

Volgens Dirk Roest van de Wildbeheereenheid Eiland IJsselmonde is de lakse houding van de overheid een belangrijke oorzaak voor de vossenplaag. „Grondgebruikers zoals de gemeente en Staatsbosbeheer gaven vroeger jagers altijd vergunning om hun werk te doen.”

Tegenwoordig gebeurt dat steeds minder. Roest vermoedt dat dat te maken heeft met de aaibaarheidsfactor van vossen. „Men denkt dat het zo’n vaart niet loopt en vindt zo’n vos een aardig beestje. Onlangs werd in de kinderboerderij in Zwijndrecht een stelletje ganzen gedood door een vos. Toen een van onze jachtopzichters bij de gemeente vroeg om in te mogen grijpen, werd er gezegd: „Ach, zo’n vosje doet toch geen kwaad.” Zo’n vosje. Nou, ze vreten wel je kippenhok leeg. Bovendien kunnen ze hondsdolheid en lintwormen overbrengen.”

Volgens Roest neemt het probleem toe. „Je ziet ze steeds vaker. Dan ben je eigenlijk al te laat. Nu in de winter komen ze vanwege voedselschaarste op de kippen af. Straks in het voorjaar nemen ze de bodembroeders te grazen. Ik heb het gevoel dat het aantal kieviten, fazanten, patrijzen, tureluurs en grutto’s afneemt. Laat ons alsjeblieft ons werk doen. Als we nu niet ingrijpen, hebben we straks echt een probleem.”