Eind deze maand spreekt het team van voorzitter Prodi zich uit over de economische situatie en het beleid in beide lidstaten. Het kan dan zijn bezorgdheid tot uitdrukking brengen door voor te stellen een waarschuwing uit te delen. Uiteindelijk berust bij de ministers van Financiën uit de eurozone de bevoegdheid om daarover een besluit te nemen. Zij vergaderen op 12 februari.

Een woordvoerder van de Commissie probeerde donderdag te veel ophef te vermijden. Hij benadrukte dat het gaat om „een zachte, preventieve benadering.” Voorts wees hij erop dat bij alle landen wel wat kritische kanttekeningen zijn te plaatsen. De zaak ligt gevoelig. Juist Duitsland heeft in het verleden, bij de voorbereidingen voor de monetaire unie, altijd gehamerd op de noodzaak van budgettaire discipline. Het dreigt nu zelf op dat punt een standje te krijgen.

Het stabiliteitspact bepaalt dat, teneinde de positie van de euro niet te verzwakken, het tekort onder de 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) moet blijven. Bij een overschrijding van die grens legt Brussel een boete op.

Voor dit jaar verwachten de autoriteiten in Berlijn thans een negatief saldo van 2,7 procent. Eerder gingen zij uit van 1,5 procent. „Een significante afwijking van de aanvankelijke raming”, stelt de woordvoerder van de Commissie vast. Op grond van het Verdrag van Amsterdam kunnen de EU-partners Duitsland in deze omstandigheid tot de orde roepen. Dat zou bonskanselier Schröder, met de verkiezingen van september in het vooruitzicht, slecht uitkomen.

Oorzaak van de ongunstige ontwikkeling is de terugslag van de conjunctuur. De economische groei bedroeg in 2001 slechts 0,6 procent. Voor de huidige periode van twaalf maanden zijn de prognoses inmiddels neerwaarts bijgesteld tot 0,75 procent. De inzinking houdt vooral verband met de recessie in de Verenigde Staten. Die heeft de export fors onder druk gezet.

Ierland werd vorig jaar als eerste lidstaat in het kader van het onderlinge toezicht officieel vermaand. De ministers van Financiën vonden een beperking van de overheidsuitgaven noodzakelijk om het gevaar van een oververhitting van de economie daar, met een aanwakkerende inflatie, af te wenden.

Afgelopen dinsdag heeft de Commissie het stabiliteitsprogramma van onder andere Nederland beoordeeld. Zij deelde aan Den Haag een compliment uit voor de uitgezette koers. Die draagt volgens haar bij tot een duurzame verbetering van het begrotingsbeeld.