Dat zei dr. W. Dekker, predikant in de Protestantse Kerk in Nederland en hoofd vorming en educatie bij de IZB (voor zending in Nederland), woensdagavond tijdens een debat met dr. R. de Reuver. Dit was georganiseerd door het Groningse dispuut van de christelijke studentenvereniging CSFR, Yir’at ’Adonay.

Het getuigt van lef om in deze tijd na te denken over de kerk, stelde dr. De Reuver, predikant in de protestantse gemeente in Den Haag, aan het begin van zijn lezing voor de ruim zestig aanwezige studenten. „De kerk is gemarginaliseerd en velen menen dat de kerk niet meer noodzakelijk is om te geloven. De samenleving is pluraal geworden en het christelijk geloof is een van de opties geworden op de religieuze markt.”

Toch maakt dr. De Reuver zich geen zorgen om de toekomst van de kerk. „De toekomst is gegarandeerd, omdat de toekomst van Christus is. De kerk, als bruid van Christus, heeft daarom ook toekomst. Daar komt bij dat de kerk niet ons product is, maar een gave van God.”

Het wezen van de kerk ligt niet in de kerkvorm, zo zei hij. „Geen kerkvorm is blijvend. De Geest breekt oude vormen af en zoekt naar nieuwe gestalten. Daarom is het belangrijk dat er meerdere kerkvormen zijn die goed aansluiten bij de context met het oog op de schare. Het is van belang voor de kerk dat ze authentiek is en inspireert, en dat er sprake is van een gemeenschap die weet waar ze voor staat, maar ook openstaat.”

Waar dr. De Reuver inzet bij kleine gemeenschappen, breekt dr. Dekker een lans voor de kerk als volkskerk. „God verkiest volken. Het ging Calvijn in de Reformatie niet om individuen maar om de bekering van volkeren. Misschien draait het wel uit op kleine gemeenschappen, maar iederéén moet geloven. Dat moeten we niet te snel weggooien”, zo zei dr. Dekker.

Toch is de afbraak van de volkskerk niet het eigenlijke probleem. Volgens dr. Dekker bevindt de kerk zich momenteel in een „gigacrisis.” De kerk komt in de verzoeking om Jezus niet meer helder te zien. „De gemeente dreigt ten prooi te vallen aan het agnostische en algemene religieuze denken. Wat we nodig hebben zijn eenheid, gemeenschap, concentratie op de kern en volharding.”

Voor de toekomst van de kerk is er volgens de IZB-studiesecretaris een heroriëntatie nodig. „Meer vormen liggen voor de hand. Mijn vraag is dan alleen: vormen waarvan? Is er nog sprake van een identiteit? Wat nodig is, is een nieuwe concentratie op de kern en een verbinding met anderen die geloven. Concreet kan dat betekenen dat er soms revitalisering van de bestaande gemeenten nodig is en in andere gevallen het stichten van gemeenschappen.”

Dr. Dekker verweet dr. De Reuver dat hij wel zegt dat eenheid en katholiciteit belangrijk zijn, maar dat de band met de wereldkerk verloren gaat. Dr. De Reuver pareerde dit door te stellen dat dit te gemakkelijk gedacht is: „Katholiciteit is een kwalitatief begrip. De Geest schept de kerk, daarin ligt de verbinding met elkaar. In onze wijk in Den Haag houden veel migrantenkerken ons de spiegel voor. Zij laten zien wat de essentie van kerk-zijn is. Ik ben niet voor pluraliteit, maar een plurale samenleving vraagt om differentiatie.”

Een student vroeg aan dr. Dekker of zijn kerkvisie niet te modern is als de nadruk ligt op absolute waarheden. „Moet de kerk niet postmodern worden?” Dr. Dekker: „Hoewel je deels gelijk hebt, is er toch een objectieve werkelijkheid. Het postmodernisme –waar niets dan verbeelding overblijft– moeten we maar niet volgen. De wereldkerk kan ons wegtrekken van deze antropocentrische weg.”