De drie dierentuinen grijpen hun jubileum aan om diverse activiteiten te organiseren. Zo gaat Artis op zoek naar herinneringen van Nederlanders aan de oudste dierentuin van het land. Artis hoopt zo veel mogelijk verhalen te ver­zamelen voor het Amsterdamse stadsarchief.

Zo schrijft Cor Gijben op artis.nl/mensentuin: „Toen mijn ouders vertelden dat we een dagje naar Artis gingen, was dat voor mij alsof we een wereldreis gingen maken. Ik ging voor de eerste keer met de trein. In Artis wilde ik natuurlijk echte wilde dieren zien, zoals leeuwen en tijgers. Gelukkig zaten die allemaal veilig opgesloten. Des te verrassender was het dat zomaar een olifant een wandeling maakte met zijn oppasser. Hoewel ik drie broers bij me had, mocht ik als enige boven op olifant Murugan klimmen en een rondje rijden. Het was eigenlijk best eng, zo hoog. Je kon je nergens aan vasthouden. Ik weet nog wel dat de huid van Murugan behoorlijk ruw was en dat de stugge haren in mijn blote benen prikten.” De mooiste herinneringen worden verzameld in een boek, dat in mei uitkomt.

DierenPark Amersfoort heeft een vergelijkbare actie. De dierentuin doet een oproep aan bezoekers om hun her­inneringen aan en foto’s van het park op te sturen naar actie@dierenpark­amersfoort.nl. De inzendingen worden verwerkt voor een jubileum­tentoonstelling, die vanaf 22 mei is te zien.

Artis heeft donderdag al een speciale jubileumroute door het park geopend. De route leidt langs twaalf verrekijkers waarmee historische beelden te ontdekken zijn. Bezoekers zien hoe de dieren in het verleden werden verzorgd, hoe de eerste dierenverblijven eruitzagen en voor welke kunstenaars Artis een inspiratiebron was. De jubileumroute is ook te vinden op de speciale Artis-app.

Boekhandelaar Westerman, commissionair Werleman en horlogemaker Wijsmuller richtten op 1 mei 1838 het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra op. Het doel van de Amsterdammers was de natuur zowel in levende als niet-levende vorm dichter bij de burgers te brengen. Ze kochten een terrein in de Plantage, de toen groene buitenwijk van de hoofdstad, en lieten er gebouwen neerzetten en een tuin inrichten. De naam werd al snel versimpeld tot Artis. Op 1 mei 1852 verkreeg het genootschap het predicaat koninklijk.

De dierentuin begon met apen, herten, papegaaien en een Surinaamse boskat, aangevuld met een naturaliënkabinet. In het eerste jaar kochten de eigenaren voor 400 gulden een panter. Het jaar erop konden ze voor 30.000 gulden de verzameling van ene Cornelis van Aken overnemen: een gestreepte hyena, een Indische olifant en een boa constrictor. Anno 2013 herbergt de Amsterdamse dierentuin zo’n 900 diersoorten.

DierenPark Amersfoort begon 65 jaar geleden met een kraagbeer, kameel, mandril en een groot aantal boerderijdieren. De entreeprijs bedroeg 0,40 gulden en in het eerste jaar ontving het DierenPark 5000 enthousiaste bezoekers.

Inmiddels leven er 1500 verschillende diersoorten, waar zo’n 700.000 bezoekers per jaar op afkomen. Op de jubileumdag, 22 mei, ontvangt het park een nieuwe diersoort die op een bijzondere manier verbonden is met de ontstaansgeschiedenis van het park.

Op 30 maart bestaat Burgers’ Zoo officieel honderd jaar. Op deze datum is het een eeuw geleden dat oprichter Johan Burgers zijn indrukwekkende privédierenverzameling voor het eerst openstelde voor het publiek, destijds nog in het Gelderse stadje ’s-Heerenberg vlak bij Emmerich in Duitsland.

Vanaf de voorjaarsvakantie in februari ontdekken bezoekers verspreid over Burgers’ Zoo levensgrote diertransport­kisten, waarin een gedeelte van de geschiedenis wordt getoond in de vorm van foto- en film­materiaal.

Op het voorplein bij de hoofdingang onthult Burgers’ Zoo eind maart een metershoog iconisch standbeeld. Kinderen ontvangen gratis een jubileum­armbandje bij de toegangs­controle.

www.artis.nl

www.burgerszoo.nl

www.dierenparkamersfoort.nl