Amerikanen presenteren nieuwe tekst Irak-resolutie
De Amerikanen hebben de vier andere permanente leden van de VN-Veiligheidsraad in New York woensdag een nieuwe ontwerptekst voor een Irak-resolutie gepresenteerd.
Steun van deze vier landen -China, Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland- voor de resolutie is essentieel, omdat de vijf permanente leden in de Veiligheidsraad over een vetorecht beschikken.
De Amerikanen willen de nieuwe tekst op korte termijn in de voltallige Veiligheidsraad bespreken. Washington hoopt de nieuwe resolutie -waarin de VN-lidstaten wordt gevraagd om bijdragen op het gebied van troepen en geld voor Irak- rond te krijgen voordat op 24 oktober in Madrid een donorconferentie voor Irak begint. De nieuwe tekst die de Amerikanen presenteren, bevat kleine concessies vanwege de kritiek die vorige week in de Algemene Vergadering van de VN op het Amerikaanse Irak-beleid werd geuit. De bezettingsmacht wordt internationaal, maar blijft onder Amerikaans bevel. De VN zouden een „grotere rol” moeten spelen, maar Amerika blijft voorlopig de lakens uitdelen in Irak.
Wel wordt benadrukt dat de huidige bezetting van Irak „tijdelijk” is en er wordt aangedrongen op overdracht van de verantwoordelijkheden aan de Irakezen zelf. Maar er wordt daarvoor geen tijdpad aangegeven. Daarop was vooral door Frankrijk en Duitsland aangedrongen. Volgens de Russen en de Chinezen komt de nieuwe tekst dichter bij de wensen van de meeste VN-lidstaten zoals die vorige week werden geformuleerd. In de resolutie is sprake van de „juiste condities” waaraan voldaan moet worden voordat een overdracht van de macht aan de Irakezen kan plaatsvinden.
Een van die condities is het schrijven van een nieuwe grondwet. Daarna moeten er verkiezingen worden gehouden. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, zei vorige week dat een periode van zes maanden voor het schrijven van een grondwet haalbaar moet zijn. Dit blijkt echter volstrekt niet mogelijk. De Iraakse voorlopige bestuursraad is het nog niet eens over het team van deskundigen dat de grondwet moet schrijven, laat staan over de belangrijkste hoofdlijnen die daarin opgenomen moeten worden. „Zes maanden voor de nieuwe grondwet is een illusie”, zo verklaarde een woordvoerder van de bestuursraad in Bagdad.
In het Congres in Washington zijn intussen de besprekingen begonnen over de 87 miljard dollar die de Republikeinse regering-Bush extra heeft gevraagd voor Irak. Het meeste daarvan is bestemd voor militaire operaties. Zowel Republikeinen als Democraten zullen daar waarschijnlijk mee akkoord gaan, omdat men de militaire operaties voorlopig nu eenmaal moet voortzetten. Maar sommigen van president Bush’ Republikeinse partijgenoten hebben moeite met de meer dan 20 miljard dollar voor de wederopbouw van Irak. Zij willen dat dat geld als lening wordt verstrekt, en niet als gift.
Overigens blijkt van dit geld 600 miljoen dollar bestemd te zijn voor de verdere zoektocht naar massavernietigingswapens, de belangrijkste reden voor Washington om militair op te treden tegen Irak. Tot nu toe heeft men echter niets kunnen vinden, wat wordt bevestigd in een interim-rapport van David Kay, een voormalige VN-wapeninspecteur die nu aan het hoofd staat van het Amerikaans-Britse team dat op zoek is naar deze wapens. Washington heeft tot nu toe al 300 miljoen dollar gespendeerd voor deze zoektocht. Volgens sommige bronnen in Washington hoopt de regering uiteindelijk ten minste te kunnen aantonen dat Bagdad programma’s ontwikkelde voor de productie van massavernietigingswapens, wat sinds het einde van de Golfoorlog voor Irak verboden was.