Piëteit voor familie van overledenen is vanzelfsprekend. Piëteit voor de tweede groep is op haar plaats. Het besluit wordt niet zelden genomen na een worsteling van jaren. Het is een diep ingrijpend besluit waarin loyaliteit en redelijkheid, frustratie en betrokkenheid om de voorrang strijden. Toch mag de vraag naar een Bijbelse basis gesteld worden. Op dit punt wil ik graag wat gedachten delen.

Wat is een gemeente? In de Bijbel is een gemeente geen supermarkt die toevallig op zondag open is en waar je kunt halen wat je nodig hebt: bemoediging, onderwijs, een fijn moment. Het is ook geen vereniging, hoewel dat er al iets meer op lijkt. Je bent namelijk lid van een vereniging om te halen en te brengen. Met leden die alleen komen als het hun uitkomt, kan een vereniging niet floreren. Jij bent de vereniging. Je bent er voor de ander, zoals de ander er voor jou is.

Maar een gemeente is meer. Korinthe was een gemeente met veel problemen: stevige groepsvorming, ernstige zonden, weerstand tegen Paulus. In het onderwijs aan deze gemeente gebruikt Paulus dan de metafoor van een lichaam. Hoe verschillend gemeenteleden ook zijn, ze zijn met elkaar verbonden als ledematen van een lichaam. Je werk samen, lijdt, leeft en zingt met elkaar mee, in goede en slechte tijden. Verbonden met het Hoofd Christus.

Dit is moeilijk te combineren met een uitspraak dat de gemeente niet bij je past. Je bent namelijk zelf de gemeente. Wees hartelijk en de gemeente wordt hartelijker. Bid vaker voor de gemeente en de gemeente wordt meer een biddende gemeente. Misschien heb je van God in alle bescheidenheid een taak gekregen juist in dit deel van Zijn wijngaard. Op de achtergrond wellicht, maar toch: veelbetekenend (1 Kor 12: 22-24).

Saai

Soms gaan mensen weg om de dominee. Ook hier wringt iets. Je komt niet alleen om te halen. Gemeente is meer dan de preek van de week. En dan nog. Wat verwacht je van een predikant? De Bijbel laat zien hoe kwetsbaar de verkondiging is: een schat in aarden vaten. Ongelooflijk dat God zulk soort mensen uitkiest om dat kostbare Evangelie uit te delen. Stellen we niet te hoge eisen?

Paulus kon goed schrijven, maar op de preekstoel was hij niet zo communicatief. En hoe zouden we reageren op de Jona, de oordeelsprediker? Wat als van week tot week Jeremia op de preekstoel zou staan? Soms valt hier de vergelijking met puriteinen. Laatst las ik een prekenboek van de puritein Christopher Love. Zevenentwintig preken achter elkaar over de strijd tussen vlees en geest –met weinig exegese– of zeven zondagen achter elkaar over de verschrikking van de hel. Laten we ons niets wijsmaken, dit zou heden ten dage ook veel commentaar oproepen.

Al is de predikant in onze ogen exegetisch zwak, eenzijdig, saai, of een gebrekkige pastor, we worden niet geroepen hierover te oordelen. Wel om deze gebreken mee te dragen, zoals Christus onze lasten draagt (Gal. 6:2). Misschien bedoelt God het wel als extra geestelijke oefening om door deze preken heen de stem van God te horen. Een oefening in nederigheid. Een oefening om 1 Korinthe 13 in praktijk te brengen.

Er zijn grenzen. Niet als de prediking eenzijdig is, wel als ze on-Bijbels is. Maar wees niet te snel. Het is in de geschiedenis van Rehabeam en Jerobeam opmerkelijk dat de stammen van Juda, die bleven, uiteindelijk het beste af waren (vergelijk ook 1 Sam. 8:3 vv).

Begrijp me goed. Ik wil niet oordelen over iets wat ik zelf niet meegemaakt heb. Soms is de relatie met een gemeente of kerkenraad zo verbroken, dat er geen andere uitweg meer lijkt te zijn dan afscheid te nemen. We leven in een gebroken wereld. Zelfs Mozes gaf een scheidbrief.

Dan zijn er nog de achterblijvers. Juist als er verwarring in een gemeente is, als velen weggaan, komt het erop aan dat we werkelijk geestelijk blijven denken en handelen. Dus geen roddel. Geen wantrouwen tegen de kerkenraad. Geen oordeel of vooroordeel. Geen machtsdenken. Geen ontevredenheid. Het zien als een tijd van beproeving. Een tijd van beproeving kan beter zijn dan een tijd waarin we het „zo goed hebben met elkaar.” Dan moeten de gebeden zich vermenigvuldigen, moet de onderlinge liefde meer gevoeld en gevoed worden. Dan komt het op trouw aan. En op het vaste geloof dat de toekomst van onze gemeente in handen ligt van de Heere Jezus Christus, ons Hoofd. Het komt goed.

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl.