Turkije wil levenslang eisen tegen vader Zarife
Het openbaar ministerie in Turkije is van plan levenslang te eisen tegen de vader van de 18-jarige Zarife uit Almelo. Dat heeft minister Verdonk (Justitie) dinsdag in de Tweede Kamer gezegd in reactie op kamervragen over eerwraak.
De man wordt ervan verdacht uit eerwraak zijn 18-jarige dochter met een jachtgeweer te hebben doodgeschoten. De vader vond dat Zarife door haar gedrag de familie te schande maakte. Hij zit in Turkije in voorarrest. Naar verwachting zal het proces tegen de man in oktober plaatshebben.
De minister liet er op aandringen van de Tweede Kamer geen misverstand over bestaan dat eerwraak in Nederland ontoelaatbaar is. „Eerwraak moet met kracht worden uitgebannen.”
De minister heeft toegezegd dat ze het Inspraak Orgaan Turken en andere islamitische organisaties zal vragen om het onderwerp bespreekbaar te maken en te bestrijden in de eigen gemeenschap. „We moeten de Turkse gemeenschap in Nederland duidelijk maken dat dit niet kan.”
Verdonk wees erop dat er de afgelopen jaren al aandacht is geweest voor geweld tegen allochtone vrouwen. De minister beloofde de Tweede Kamer een maatschappelijk debat over het onderwerp te starten. Daarnaast zal zij samen met haar collega De Geus, die ook Emancipatie in zijn portefeuille heeft, de kwestie bestuderen en bij minister Hoogervorst (Volksgezondheid) aandringen op meer opvang voor allochtone meisjes en vrouwen.
De stichting Transact, landelijk expertisecentrum voor seksespecifieke zorg en seksueel geweld in Utrecht, wil met de instelling van een steunpunt de problemen van ongewenste opvattingen over eer en eerwraak aanpakken. „Het steunpunt moet alle organisaties die eerwraak willen uitbannen, bijeenbrengen om zo een gezamenlijke aanpak te ontwikkelen”, zegt beleidsmedewerker Sezai Aydogan van Transact.
Het initiatief voor het steunpunt is ontstaan naar aanleiding van een samenwerkingsproject van Nederland, Noorwegen en Zweden. Daarin stond de aanpak van eerwraak centraal. De landen willen van elkaar leren en kijken of ze sommige projecten niet in eigen land kunnen opzetten. Hoeveel slachtoffers er jaarlijks in Nederland als gevolg van eerwraak vallen, kan Aydogan niet zeggen. Hij benadrukt dat het geen specifiek Turks probleem is, maar dat eerwraak ook speelt binnen Koerdische, Jordaanse, Pakistaanse en Zuid-Amerikaanse families en bij Surinaamse gezinnen van hindoestaanse afkomst.
Woordvoerder Z. Arslan van de samenwerkende Turkse organisaties in Nederland bevestigt dat nog eens nadrukkelijk. Hij schat in dat de afgelopen 15 jaar honderden Turkse meisjes en vrouwen slachtoffer zijn geworden als gevolg van een ongewenste eeropvatting in de familie. Sommige vonden de dood, andere werden mishandeld of zijn op de vlucht geslagen. Sinds vier jaar wordt er binnen de migrantengroepen openlijk gediscussieerd over eerwraak, met als doel het uit te bannen, „maar tot de harde kern dringen we nog niet door. Die blijft vasthouden aan de oude traditie.”
Ook Aydogan loopt daar tegen aan: „De harde kern is moeilijk te bereiken. Daarom moeten we deze mensen ook zelf vragen waar ze behoefte aan hebben. Misschien heeft het bij hen alles te maken met hun sociaal-economische positie, hebben ze geen werk, maatschappelijk geen aanzien en hebben ze daardoor alleen nog maar hun eer. Die is natuurlijk heilig en moet te vuur en te zwaard verdedigd worden”, aldus Aydogan.
In de discussie die ontstond naar aanleiding van de dood van het Turkse meisje uit Almelo, namen verscheidene migrantengroeperingen direct afstand van deze eeropvatting. Arslan noemde het verschijnsel zelfs achterlijk.
Sadik Harchaoui, directeur van het instituut voor multiculturele ontwikkeling Forum in Utrecht, zegt in een reactie dat het taboe rond eerwraak binnen de verschillende migrantengroepen er in ieder geval af is. „In het verleden werd het bediscussieerd buiten deze groepen, maar die hebben nu zelf de regie in handen. De vraag is nu alleen nog hoe vinden we een oplossing rond het doden omwille van de eer.”