Wie de onverwachte ontdekking van beversporen heeft meegemaakt, kent het eigenaardige gevoel wat daarbij hoort. Door vraat omgevallen bomen, geschilde takken of een modderig glijspoor naar de oever geven het idee van iemand bijna te betrappen. De dader moet in de buurt zijn, maar laat zich niet zien.

Als er iemand is die dat gevoel kent, is het beverfan Willy de Koning uit Sittard. Ze speurt naar bevers, filmt bevers, fotografeert bevers, volgt bevers, schrijft en houdt lezingen over bevers en verzamelt alles wat los en vast zit over bevers. Talloze uren bracht ze door op het water en langs oevers om de 1,30 meter grote knager te zien.

Aaibaar

„Een bever is op twee manieren leuk”, vindt De Koning. „Het is een ijverig, aaibaar beest. Met z’n bruine vacht, typische kop en houding is hij echt fascinerend. Daarnaast is het ontzettend leuk om een bever te volgen. Als je eenmaal ergens z’n sporen ontdekt hebt, wil je hem gewoon zien. Op steeds meer plekken vind je omgeknaagde bomen, geschilde takken en repen boombast. Maar voor je de dader zelf ziet, heb je geduld nodig. Als dat eindelijk lukt, bijvoorbeeld omdat je z’n burcht weet te lokaliseren, is dat een schitterend moment.”

Door haar speurwerk en langdurige observaties van bevers is De Koning beverexpert geworden. Ze zet cameravallen voor onderzoekers, registreert de geluidjes van babybevertjes en ontdekte dat bevers zelfs een sluis passeren.

Volgens De Koning zijn er veel meer bevers in Nederland dan de officiële schatting van 600. „Als ik zie hoeveel bevers er alleen al in Limburg, bij de Maas en de Maasplassen, rondzwemmen, kan het niet anders of het zijn er veel meer. En het zullen er nog veel meer worden. Dat brengt wel een dilemma mee. Want het beest heeft ook een keerzijde. De bever veroorzaakt vraatschade aan gewassen en graafschade aan dijken. En door de dammetjes die hij in sloten bouwt, lopen akkers onder en ontstaat er natschade. Nu is de bever nog beschermd. Als deze opmars doorgaat, zal hij wellicht bestreden moeten worden.”

Niet bestrijden

Met die bestrijding zal het wel meevallen, denkt Stefan Vreugdenhil van de Zoogdiervereniging. Hij houdt zich bezig met bevers en schreef er een boek over met collega Jasja Dekker van onderzoeksinstituut Alterra. In november organiseerde de Zoogdiervereniging voor waterschappen, dijkbeheerders en natuurorganisaties een symposium over de bever.

„Dat de bever oprukt is zeker. Over twintig jaar kan het aantal vertienvoudigd zijn. Maar voor grote schade ben ik niet bang. Als we maar vooruit blijven kijken en tijdig sturende maatregelen nemen. In een glooiende dijk zonder water aan de dijkvoet zal een bever niet gaan graven. Daar kun je bij regulier onderhoud al rekening mee houden. Of een hoogwaterterp aanbrengen in de uiterwaard, waardoor bevers een goed alternatief voor de dijk hebben.”

De vraatschade aan gewassen komt momenteel niet boven de 1000 euro per jaar uit, weet Vreugdenhil. Ook onveilige situaties door vraat aan bomen zijn nauwelijks aan de orde, volgens de beverkenner. „De bever plant zich bovendien niet zo snel voort als de muskusrat en beverrat en is met eenvoudige maatregelen te sturen. Laten we er als natuurbeheerders, grondeigenaren, waterschappen en dijkbeheerders vooral over in gesprek blijven en van elkaar leren. Zeker dan kunnen we de bever prima hebben in Nederland.”

Boeken over bevers

Willy de Koning beschreef haar beveravonturen en ontdekkingen in ”Avonden aan de waterkant”. De lezer volgt haar op de voet bij haar „beverstruintochten.” Hoewel het boekje weinig illustraties of foto’s bevat, leest het dankzij de ongedwongen schrijfstijl prettig. Een absolute meerwaarde zijn de informatieve kaders, met allerlei wetenswaardigheden over bevers.

Het door KNNV Uitgeverij gepubliceerde boek telt 144 pagina’s en kost 14,95 euro. Wie meer van De Koning wil lezen en horen over bevers kan ook op haar weblog europesebever.blogspot.nl terecht of haar uitnodigen voor een lezing.

Recent verscheen ”Bevers”, ook van KNNV Uitgeverij. Het boek neemt waardig z’n plaats in tussen de andere delen van de prachtige faunaserie van deze uitgever. De auteurs, Stefan Vreugdenhil en Jasja Dekker, brengen de bever in beeld met duidelijke, ook voor de leek toegankelijke teksten. De vele foto’s spreken voor zich. In het boek komen verschillende deskundigen aan het woord die hun visie geven op de opmars van de bever of meer vertellen over het dier zelf. Een pracht van een boek, dat zowel het dier zelf als de bijbehorende dilemma’s in beeld brengt.

”Bevers” telt 108 pagina’s met veel foto’s. Het boek kost 19,95 euro.