De lezer reageerde op een oproep in deze krant over kerstkaarten: wie stuurt die nog? En hoe: op papier of per post?

Onpersoonlijk: dat woord valt het vaakst in de reacties, en dat gaat dan over een kerstwens per e-mail of sms. Eén inzender schrijft het in hoofdletters: „Ik vind deze manier van versturen KOUD en ONPERSOONLIJK.” Tegelijk geeft ze aan dat ze de ene kaart die vorig jaar per mail kwam „zeer waardeerde”: hij kwam van haar zoon. „Hij kwam op weg naar zijn werk een mooi verlichte kerk tegen en heeft daarvan een kerstkaart gemaakt.” Al kun je een mailtje niet op een prikbord hangen, en dat vinden mensen toch ook wel wat waard: „Het staat zo gezellig, een memobord vol kaarten.” „Zeg nou zelf, een deur volgeplakt met allerlei kleurige kerstkaarten is toch wel erg gezellig.”

Andere geluiden klinken met even veel overtuiging. „Het sturen van een kerstkaart vinden wij een beetje vreemd”, aldus een familie uit Berg­ambacht. „Het hele jaar hoor of zie je niets van veel personen en rond de kerst krijg je een kaart.” Aan de kastdeur hangen nu zeventien kaarten – van trouwe afzenders. De bewoners kiezen zelf voor e-mail. „Het kost 
ook minder dan een kaart met postzegel, en dat is voor ons ook wel belangrijk.”

Sterker: is het anno nu nog wel verantwoord om papieren kaarten te versturen, vroeg een lezer zich op een gegeven moment af. „We denken dan met name aan het milieu maar ook aan het geld.” Daar komt bij dat hij niet zit te wachten op wensen van onbekenden. „We storen ons er behoorlijk aan om kerstkaarten te ontvangen van mensen die we nooit zien of spreken. Sterker nog, we kennen hen nauwelijks.” Een jaar of tien besloot hij om zelf een digitale kerstkaart te maken. Met dat honderdtal wensen per mail bespaart hij zo’n 75 euro; dat geld gaat naar een goed doel. „Dit jaar was het voor christenen in Egypte, via Open Doors.”

Een volgende lezer noemt die mogelijkheid ook: het geld van die vanzelfsprekende, massale kaarten mag naar een goed doel; in plaats daarvan worden wensen weer persoonlijk en maatwerk – en een afspraak voor een kop koffie zou daarin kunnen passen.

Tussen de strenge afkeuring van enerzijds wensen per mail en anderzijds de verspilling van al dat papier klinken heel veel geluiden van mensen die traditiegetrouw tientallen kaarten –veertig, zestig, honderd– op de post doen. Zelfgemaakt, persoonlijk, dat blijkt belangrijk, eventueel met een Evangelieboodschap.

RD-lezers passen daarmee aardig bij de rest van Nederland, blijkt uit cijfers die PostNL eerder deze maand bekendmaakte. Nederlanders zijn Europees kampioen kerstkaarten sturen, stelt het postbedrijf. Zo’n 90 procent van de huishoudens stuurt gemiddeld veertig kaarten. In de rest van Europa is dat tussen de 68 en de 70 procent, en dan met zeventien tot dertig kaarten.

Dit jaar worden er ongeveer 160 miljoen kerst- en nieuwjaarskaarten per post bezorgd, verwacht PostNL. Binnen het totaal van alle wensen gaat 90 tot 95 procent met een postzegel in de brievenbus; de rest is online ontworpen en besteld. Die kaarten komen dus wel als papieren exemplaar in de brievenbus van de geadresseerde, maar de afzender heeft ze niet zelf in handen gehad. Dat percentage groeit.

Tot en met vrijdag waren er 10,4 miljoen velletjes decemberzegels gedrukt, zegt Kim Jansen, woordvoerder van PostNL. Dat zijn dus 208 miljoen zegeltjes. Bijna alle Europese landen drukken in december trouwens goedkopere zegels. Maar in Duitsland zijn de kerstzegels juist iets duurder. Dat extra bedrag gaat naar een doel. Ook in Denemarken en België schenken postbedrijven een deel van de opbrengst aan een goed doel.

E-cards –digitale kaarten die kant-en-klaar via een kaartenwebsite verstuurd kunnen worden, al dan niet met muziekje– zijn niet meer zo van deze tijd. „Tien jaar geleden waren e-cards een hype. De populariteit daarvan neemt sterk af”, zegt Jansen. „Zeker in de kersttijd is het belangrijk weer persoonlijk en attent te zijn.” Een kerstwens in een volle zakelijke mailbox mist dan toch zomaar z’n doel. Zo’n niet-tastbare wens staat ver af van hoe een RD-lezer de ideale kerstpost omschrijft: „Bij ons zijn de met de hand geschreven kerstkaarten nog steeds favoriet, ieder jaar circa vijftig stuks, en er gaat ook nog een bijpassend gedicht bij. Het geeft wel even werk, maar het wordt wel gewaardeerd. Er wordt elke dag met spanning naar de post uitgekeken.”

Vandaag waren de postbodes nog druk, maar het is niet zo dat de ultieme drukte nog op 24 december plaatsheeft. Kaarten die de 20e op de bus gingen worden voor Kerst bezorgd; de rest kán later komen. Nog niet opruimen, die waslijn met kerstkaarten.

Glitter en strikjes

De papieren kaart blijft hét middel om iemand goede kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar te wensen, stelt Jos Pluijmers van Hallmark. Hallmark heeft een marktaandeel van 40 procent in de kaartenmarkt. Van e-cards worden er honderdduizenden verstuurd, van papieren kaarten miljoenen. Dat staat „in geen enkele verhouding.” Hoeveel kaarten Hallmark dit jaar in Nederland verkocht kan Pluijmers pas in het eerste kwartaal van 2013 zeggen. „Nederlanders versturen in elk geval tussen de 150 en de 200 miljoen kaarten”, zegt hij, zich op de vlakte houdend over de omzet van Hallmark. In een persbericht uit 2009 noemde Hallmark een totaal van 190 miljoen kaarten (niet alleen Hallmarkkaarten). Trends van nu zijn glitter, strikjes en strasssteentjes op kaarten, weet Pluijmers. Luxe-exemplaren dus. „Daarnaast zie je nostalgische beelden, retro, poëzie. En de moderne, trendy kaarten met goud en zo.”