Lijst-Fortuyn lange neus naar Binnenhof
De kandidatenlijst die Leefbaar Nederland woensdag presenteerde, maakt duidelijk dat de achterban van de partij uit autochtone mannen bestaat, die vooral uit de rechtse hoek (oud-VVD’ers) afkomstig zijn. Weinig politiek talent staat er op de lijst, maar wel -behalve een jurist en een oud-politicus- een voetbalcommentator, een zingende vrachtwagenchaufffeur, een boerenleider en een bordeelhouder.
Pim Fortuyn, de absolute nummer 1 van Leefbaar Nederland, is niet tevreden. Hij had veel meer „bekende Nederlanders” op de lijst willen hebben. Velen sympathiseerden wel met zijn club, maar haakten op het laatste moment af omdat ze geen zin hebben in het lastige en zware parlementaire werk. „Mensen als prof. Smalhout en Catherine Keyl (tv-presentatrice, red.) hebben daar geen zin in. Ze vinden hun eigen werk leuker”, aldus Fortuyn.
Wat overbleef was een handjevol min of meer bekende Nederlanders, die er zelf nog een beetje beduusd van zijn hun naam op de lijst terug te vinden. Mensen zonder omlijnde politieke overtuigingen ook, die hun eigen onderwerpje in de politiek willen gaan behartigen.
Neem Hans Kraaij (voor de kenners: Hans Kraaij sr.). Na een leven in de voetballerij verdient hij nu een boterham als commentator bij het tv-programma Studio Sport. Hij is pas dinsdagmiddag benaderd door LN-voorzitter Jan Nagel. Zei ja, en had toen geen tijd meer om zijn werkgever te vragen of zijn politieke ”coming-out” wel met zijn baan te verenigen is. En wat zou Kraaij in de politiek willen gaan doen? „Ik wil meer aandacht vragen voor de sport.”
Of neem Henk Wijngaard. Vrachtwagenchauffeur, die in de jaren zeventig een bekende Nederlander werd omdat veel mensen liedjes als ”Met de vlam in de pijp” en ”Suzie, de bui is over” heel mooi vonden. In politiek is hij eigenlijk niet geïnteresseerd. Maar op de wegen is het een puinhoop. En vooral: „Er is dringend behoefte aan nieuwe jeugdige vrachtwagenchauffeurs en de regering doet er niets aan.” Vandaar.
En dan Wien van den Brink, leider van de varkensboeren die door een „etnische zuivering” werden bedreigd, en die het de landbouwministers Van Aartsen, Apotheker en Brinkhorst de afgelopen jaren knap lastig heeft gemaakt. Wil nu zelf wel eens minister van Landbouw worden. „Ik doe het omdat de landbouw een ondergeschoven kindje is geweest. Dat moet anders.” Hij ging even bij Fortuyn langs en stelde vast dat „het niet botste tussen ons.” Vandaar.
Jan Bik is geen bekende Nederlander. Hij is bordeelhouder in Amsterdam. Hij stelde zichzelf kandidaat en weet precies waarom. Hij ergert zich niet alleen aan de veel te grote macht van ambtenaren, maar is vooral ook ontevreden over de opheffing van het bordeelverbod.
Ook de enige oud-politicus die Leefbaar Nederland heeft weten te strikken -oud-CDA-minister van Verkeer Westerterp- is een typische ”one issue”-man. Hij is de man die het blaaspijpje introduceerde, en vervolgens zelf drie keer positief blies. Werd beroemd door zijn eenmansacties tegen de spitsstrook. Westerterp heeft zich nu een nieuwe taak gesteld: het om zeep helpen van de kilometerheffing.
Deze niet vrolijk stemmende opsomming van politieke avonturiers wordt nauwelijks gecompenseerd door namen bij wie men wel een serieuze politieke overtuiging kan vermoeden, zoals bij Fortuyn zelf.
De Amsterdamse officier van justitie Teeven misschien? Hij is bekend door strafzaken tegen topcriminelen als de Hakkelaar, Etienne U. en Mink K. „Het is nooit te laat om eens van professie te veranderen”, luidt zijn motivatie. En hij wil vooral gaan bewerkstelligen dat de politiek zich „eens wat minder met strafzaken gaat bemoeien.”
Dan toch in ieder geval emeritus hoogleraar staats- en bestuursrecht Couwenberg? Hij ziet de opkomst van Leefbaar Nederland vooral als een doorbraak op het gebied van de bestuurlijke vernieuwing. „En daar zet ik mij al mijn hele leven voor in.”
Kortom: op de lijst van Leefbaar Nederland staan mensen die zich allemaal -elk voor zich- voor één bepaalde zaak willen gaan inzetten. En die tot hun verrassing hebben vastgesteld dat Leefbaar Nederland zich bij hen heeft aangediend als het voertuig om die zaak te gaan realiseren. Zoals ook Fortuyn zelf zei dat Leefbaar Nederland „de enige fiets was die niet op slot stond om de weg naar het Catshuis af te leggen.”
Met deze lijst presenteert Leefbaar Nederland zich als de carnavalspartij van Nederland: een lange neus naar het Binnenhof. Of het de kiezers zal afschrikken, valt te betwijfelen. Die zijn immers al lang tot de conclusie gekomen dat de zittende kamerleden niet veel beter kunnen zijn.
Op de lijst staan in totaal overigens 353 gegadigden. Vooral lokaal en regionaal bekende LN’ers, oud-gemeenteraadsleden en ondernemers, weinig vrouwen (22) en nog minder allochtonen (5), en enkele lijstduwers zoals ex-judoka en IOC-bestuurslid Anton Geesink en advocaat Moszkowicz. Nagel heeft een ingenieus plan bedacht om de mensen die hij wil boven aan de definitieve lijst te krijgen. De partij mag die lijst op 10 maart goedkeuren.