Wereld Kanker Onderzoek Fonds is slechts uit op uw euromunten
Bij enkele honderdduizenden Nederlanders is de afgelopen week een envelop in de brievenbus gegleden met het verzoek van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF) om geld te doneren. Het is een nogal afwijkend aanzoek. In het envelopje bevindt zich een vierkant kartonnen kaartje met uitsparingen voor drie euromunten. Die munten moet u opsturen naar het WKOF.
Over deze actie zal ongetwijfeld heel goed zijn nagedacht. Zo gaat dat tegenwoordig. Goede-doelenorganisaties zijn vandaag de dag aangewezen op marketing- en communicatiebureaus om bij het grote publiek donaties los te peuteren. Dat gebeurt niet alleen buiten de gereformeerde gezindte maar ook daarbinnen. Het is niet echt een prettig idee dat experts die weten hoe je emoties van mensen moet bewerken, ingeschakeld worden om geld in te zamelen. Maar het is onderdeel van de rauwe werkelijkheid. Een organisatie met een sympathieke uitstraling, zielige kindertjes in de folders en ontroerende passages in de bedelbrieven haalt meer geld binnen dan een hulpclub die het allemaal in eigen beheer doet en moeite heeft om over te brengen waar het precies mee bezig is. Beter een goede naam dan een goede olie, constateert het Bijbelboek Prediker, en dat geldt niet alleen voor handelaars in orgels of ‘zware’ boeken maar ook voor charitatieve organisaties. Het zou fijn zijn als het niet zo was, dan konden al die gelden die nu naar die experts gaan, aan goede doelen worden besteed, maar zo simpel zit de wereld helaas niet in elkaar.
Welke gedachte er precies achter die euroactie van het WKOF zit, kan ik overigens niet bevroeden. Is het simpeler om drie muntstukken in een kartonnetje te stoppen dan een acceptgiro in te vullen? Of heb je meer het gevoel dat je echt iets geeft als je dat doet? Het kan ook zijn, als je er kwaad achter wilt zoeken, dat er zo makkelijker met de opbrengst is te rommelen. Ik zou het niet weten, maar vind het alleen al om reden dat je nooit geld per post moet versturen, een slechte actie. Op de postsorteercentra zullen vast heel veel eerlijke mensen werken, maar de enkeling die niet deugt, wordt het wel heel erg gemakkelijk gemaakt. Hij kan aan de buitenkant van het envelopje precies zien welke hij eruit moet vissen.
Het viel me eerlijk gezegd tegen van het WKOF, want ik had de indruk dat het fonds de laatste jaren best wel goed bezig was. De organisatie promoot heel sterk de gedachte dat wij met z’n allen de kans op kanker kunnen verkleinen als we gezond eten en leven. Op dat gebied financiert het de nodige onderzoeken. Wat ik daarvan gezien heb, ziet er goed uit. Dat is wel eens anders geweest. Het WKOF is een afdeling van een grote Amerikaanse organisatie die in de gaten kreeg dat de bevolking van deze drooggelegde moerasdelta weliswaar bekendstaat als een stel krenten, behalve als het om goede doelen gaat. Dan hebben we de prijzenswaardige gewoonte om diep in de buidel te tasten. Objectieve cijfers tonen dat aan. Rare jongens, die kaaskoppen. Wij behoren bij de wereldtop als het om goedgevigheid gaat.
Met hulp van de moederorganisatie zette het WKOF in Amsterdam een kantoor op om vandaaruit massaal bedelbrieven het land in te pompen. Daarmee volgde het fonds het voorbeeld van andere Amerikaanse hulporganisaties. Die deden precies hetzelfde. Ze namen daarbij hun eigen marketingmethodes mee. De ene plakte dubbeltjes op de bedelbrieven en de andere voegde er kerstkaarten bij. De gedachte daarachter was simpel. Geef mensen het gevoel dat ze verplicht zijn iets terug te doen. Je moet immers wel heel erg slecht in elkaar zitten om je zomaar iets toe te eigenen van weldoeners zonder daarvoor iets terug te geven. Walgelijk natuurlijk, zulke methoden, maar ze legden geen windeieren. Ook de naamgeving was nogal eens dubieus. Dat geldt ook voor het WKOF. Het is geen toeval dat de naam lijkt op die van het KWF, de officiële instantie in dit land die te boek staat als ”de kankerbestrijding”. Zo kun je eenvoudig meeliften op het betrouwbare imago van je grote broer of zus. Lookalikes worden ze wel genoemd, net als mensen die sterk gelijken op bekende persoonlijkheden.
Het WKOF gebruikte in het begin een belangrijk deel van de opbrengsten om weer nieuwe acties te financieren. Een keurmerk had het niet en kreeg het ook niet omdat het te veel kosten maakte, maar het werd wel een grote organisatie. Ik heb er in die jaren nog eens een lelijk stuk over geschreven in deze krant en werd subiet bij de huisadvocaat van het fonds ontboden. Het WKOF eiste van alle blaam te worden gezuiverd, wat ik uiteraard beleefd heb geweigerd.
Daarna vroeg de organisatie een keurmerk aan en leek het een fatsoenlijke stichting te zijn geworden. Op de brochures die het uitgeeft, valt echt helemaal niets aan te merken. Je zou wensen dat de reguliere KWF ook zulke publicaties op zijn naam heeft staan. Maar kennelijk stroomt het bloed waar het niet gaan kan. Moraal van het verhaal: geef ruim, maar let zowel op uw tellen als op uw euromunten.