Flexibele arbeid biedt twee partijen ruimte
Vast werk is allang niet meer vanzelfsprekend. Flexibele arbeidscontracten zijn er in allerlei soorten en maten. Een overzicht.
Werk je drie maanden achter elkaar iedere week of ten minste twintig uur per maand voor een werkgever? Dan heb je op grond van de wet een arbeidsovereenkomst, ook wel bekend als arbeidscontract, loondienst of dienstverband.
Een arbeidsovereenkomst geeft je als werknemer bepaalde rechten. Zo moet je werkgever je het minimumloon betalen en mag hij je niet zomaar wegsturen. Als hij je wil ontslaan moet dat volgens de regels.
Duur
Voor alle flexibele arbeidscontracten geldt dat de duur van het contract en het aantal uren werk flexibel zijn. Daarmee bieden deze contracten zowel aan werkgever als werknemer flexibiliteit om rekening te houden met de bedrijfseconomische of persoonlijke situatie.
Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd staat van tevoren vast hoelang je komt werken. Bijvoorbeeld voor zes maanden of een jaar. Of voor zolang als een project duurt. Maar ook als je een zieke of zwangere medewerker vervangt, heb je een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In dat geval is de precieze einddatum vooraf niet bekend, maar is het wel duidelijk dat je overeenkomst eindigt zodra je collega weer aan het werk gaat.
Uitzendwerk verricht je via een uitzendbureau bij een bedrijf. Het uitzendbureau betaalt je loon. Als uitzendkracht krijg je meestal tijdelijk werk: om topdrukte op te vangen, een achterstand weg te werken of een zieke medewerker te vervangen. De duur van het werk varieert van een paar uur of een dag tot een aantal weken of maanden.
Een oproepcontract biedt de meeste ruimte. Er staat niet in wanneer en voor hoeveel uur per week je werkt. Daarom heet het ook wel nulurencontract. Je werkgever roept je op wanneer hij je nodig heeft. Hij belt je bijvoorbeeld als er personeel ziek is of als het erg druk is. Staat er wel in hoeveel uur je minimaal kunt komen werken, dan heet dit een min-maxcontract of een minimumurencontract.
Thuiswerk
Thuiswerk is arbeid op flexibele basis. Dit werk doe je thuis. Het kan om van alles gaan: van garnalen pellen tot vertaalwerk. Over het algemeen krijgt een thuiswerker niet per uur, maar per hoeveelheid geleverd werk (bijvoorbeeld per stuk of per gewicht) uitbetaald. Dit stukloon spreekt de werkgever van tevoren met je af.
Behalve via flexibele arbeidscontracten zijn er natuurlijk meer manieren om flexibel te werken. Zo kun je bijvoorbeeld als freelancer aan het werk of als parttimer. Een freelancer is iemand die geen vaste werkgever heeft. Hij werkt dan weer voor de ene, dan weer voor de andere opdrachtgever. Hij krijgt meestal per klus een vooraf afgesproken bedrag betaald. Hij heeft geen arbeidsovereenkomst. Eigenlijk is hij gewoon een kleine zelfstandige die zelf kan besluiten of hij opdrachten wel of niet aanneemt.
Afspraken
Deeltijdwerk of parttimewerk is niet meer uit onze samenleving weg te denken. Veel vrouwen en steeds meer mannen werken in deeltijd, bijvoorbeeld halve dagen, of drie of vier dagen per week. Afspraken over het aantal uren dat je werkt, maken deel uit van een reguliere arbeidsovereenkomst. Als deeltijder heb je dan ook recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als de voltijders in het bedrijf waar je werkt.
Met welke vorm van een flexibele arbeidsovereenkomst je ook te maken krijgt, controleer altijd goed de voorwaarden van je contract, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Raadpleeg ook je vakbond voor advies.
De auteur is hoofdredacteur en netwerkcoördinator bij christennetwerk|gmv.