Meer dan twintig journalisten zijn naar de keet gekomen waar de bijeenkomst begint. In het geroezemoes klinken flarden van gesprekken in het Frans, Duits, Engels en Nederlands. Een cameraman van de Duitse televisiezender ZDF speldt een microfoontje op bij de wet­houder die het woord zal voeren. Een vrouw met een Aziatisch uiterlijk maakt in een schriftje alvast wat aantekeningen in het Chinees.

De foto’s die programma­directeur Ingwer de Boer van Rijkswaterstaat tijdens zijn presentatie laat zien, spreken boekdelen. Recente beelden van ondergelopen steden in Amerika, de Filipijnen, China en Italië vullen het scherm. „Het risico op overstromingen neemt toe. Door de klimaatverandering hebben we vaker te maken met extreem hoge waterstanden. Daarbij komt dat rivieren de afgelopen jaren steeds minder ruimte hebben gekregen door stadsontwikkeling. Er zijn veel knelpunten ontstaan.”

De Waal bij Nijmegen is zo’n knelpunt. De rivier maakt ter hoogte van het centrum een scherpe bocht en is op dat punt erg smal. Bij heftige regenval in het stroomgebied van de rivier wordt het water daardoor extra hoog opgestuwd.

Om de veiligheid van de bewoners te garanderen, wordt binnen­kort de dijk zo’n 350 meter verlegd en komt er een extra geul ten noorden van de huidige rivier. Daardoor krijgt het water meer ruimte, zakt het waterpeil en neemt het risico voor een overstroming af. Er ontstaat 
ook een eiland van 3 kilometer lang.

De plannen voor de bocht in de Waal bij Nijmegen staan niet op zichzelf. Ze maken deel uit van het landelijk project ”Ruimte voor de rivier”, een 
2,3 miljard euro kostend pakket aan maatregelen om Nederland te beschermen tegen extreem hoogwater in de grote rivieren.

Het idee daarvoor is geboren na 1995, toen er een grote overstroming dreigde, zegt De Boer. „Gelukkig hebben de dijken het gehouden, maar het was toen wel duidelijk dat er iets moest gebeuren. Aanvankelijk werd er alleen gedacht aan dijk­versteviging, maar dat bleek erg duur te zijn en bovendien niet afdoende.”

Er kwam daarom een plan om de rivier op 34 locaties in Neder­land meer ruimte te geven. „Het voorstel werd unaniem aangenomen in de Eerste en de Tweede Kamer”, zegt De Boer.

De gemeente Nijmegen was niet direct overtuigd van de noodzaak van een nieuwe geul, geeft wethouder Van de Meer toe. „We zijn zelfs nog naar Den Haag geweest om te lobbyen tegen het plan. Maar toen bleek dat we het niet tegen konden houden, hebben we gezegd dat we in ieder geval de regie zelf in handen wilden hebben.”

De bewoners konden mee­denken en adviseren. Ze vroegen onder meer aandacht voor de bereikbaarheid, wat resulteerde in plannen voor extra bruggen tussen het nieuwe eiland en de wal. „Tegenwoordig merk je dat de inwoners trots zijn op de plannen”, aldus Van de Meer.

Maar niet alleen de burgers zijn trots. De gemeente is zelf ook enthousiast over de mogelijkheden die het project biedt. Van de Meer: „Het geeft nieuwe kansen voor stadsontwikkeling. Het extra stukje rivier kan ook recreatief gebruikt worden, bijvoorbeeld voor watersport. En er komt een mooie kade, die de stad aantrekkelijk maakt voor toeristen.”

Langs de oever van de Waal staat de witte staalcontructie al klaar die straks de brug naar de overkant moet dragen. Van de omtrekken van het nieuwe eiland en de kade is nog niets te zien, blijkt tijdens een busrit over het terrein. Via de microfoon klinkt uitleg. „Kijk, daar bij dat witte huis met het oranje dak komt de nieuwe dijk. Het gebied ervoor komt onder water te liggen.”

Er staan nog een paar ver­laten woningen, maar er liggen ook opritten die leiden naar omgewoelde stukken grond. Op die plek stonden eerder ook huizen, maar die zijn inmiddels gesloopt om ruimte te maken voor de Waal.

De rit wordt afgesloten met een lange toespraak –Engels met een zwaar Frans accent– van ene Braux uit Orléans. Hij is lid van een Europees samenwerkingsverband van steden die langs een rivier liggen en is naar Nederland gekomen om de plannen met de Waal bij Nijmegen met eigen ogen te zien.

„Het watermanagement in Neder­land is beter ontwikkeld dan in Orléans”, stelt hij. „Daarin kunnen wij van andere landen leren.” Tegelijk wijst hij graag op de „interessante overeenkomsten” tussen de plannen voor de nieuwe kade langs de Waal en de historische kade in Orléans. „Ik ben er trots op dat we als stad geassocieerd worden met dit ambitieuze project.”