Monument ”Vijf van Greup” dichterbij
GREUP – De plannen voor een gedenkteken voor de ”Vijf van Greup” nemen steeds duidelijker vorm aan. De CDA-fractie van de gemeente Binnenmaas en een groep nabestaanden willen daarmee vijf jonge mannen eren die de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog hebben omgebracht. „Dat monument gaat er komen.”
De vijf mannen uit de buurtschap Greup werden op 19 september 1941 door de Duitse bezetter omgebracht. Ze hadden de piloten van een neergestort Engels gevechtsvliegtuig geholpen. Greup ligt net onder Oud-Beijerland.
Het ging om Bastiaan Arie Barendrecht, Joris de Heus, Pieter Wouter Kruijthoff, Arie van Steensel en Arie van der Stel. Negen andere mannen waren ook opgepakt, maar werden niet gefusilleerd.
Het drama rond het neergestorte Engelse vliegtuig vormt een van de dieptepunten in de betrokkenheid van de Hoeksche Waard bij de Tweede Wereldoorlog. Oud-Beijerlander Wim Wüst beschrijft in zijn standaardwerk ”One of our aircraft is missing”, over de luchtoorlog boven de Hoeksche Waard, het verhaal uitvoerig.
Nadat Duitse afweerbatterijen het Engelse toestel hebben aangeschoten, stort het neer in een akker bij de Eerste Kruisweg. Landarbeiders schieten de bemanning meteen te hulp, zich niet realiserend wat de gevolgen konden zijn. Met groot machtsvertoon sporen de Duitsers de helpers op, voeren hen vanaf het dorpsplein in Westmaas af, waarna ze worden berecht. Waar en hoe dat gebeurt, is nog altijd onduidelijk, behalve de datum: 19 september 1941.
Het voorval liet diepe sporen in de gemeenschap van Greup achter. De herinnering eraan, en die aan alle gevallenen, is vastgelegd op het monument ”Moeder” aan de provinciale weg N217 bij het dorp Heinenoord in de gemeente Binnenmaas. Dat blijft overigens de centrale locatie waar op 4 mei traditiegetrouw de herdenking van hen plaatsheeft.
De CDA-fractie van Binnenmaas nam het initiatief om een gedenkteken in Greup voor de gefusilleerde mannen op te richten, aldus fractievoorzitter Van Loo. „Binnenmaas heeft een lange traditie om aandacht te schenken aan oorlogsslachtoffers binnen de gemeente. Er worden bijvoorbeeld straten vernoemd naar oorlogsslachtoffers uit Binnenmaas, zoals onlangs nog in Westmaas. Maar omdat er waarschijnlijk niet snel veel nieuwe straten in Greup zullen komen, hebben we dit initiatief genomen.”
Het gedenkteken moet, gezien vanaf Oud-Beijerland, net voor het viaduct aan de Stougjesdijk in Greup een plaats krijgen, ongeveer de plek waar het Engelse vliegtuig is neergestort.
Oud-Beijerlander Bas Verbaas is voorzitter van de stichting De Vijf van Greup, die onlangs werd opgericht. „Bastiaan Barendrecht was de jongste broer van mijn moeder”, legt hij zijn betrokkenheid uit. „Ik wist van haar dat hij en de anderen waren gefusilleerd. Hoe dat gegaan is en waar hun lichamen zijn, is nog altijd onbekend. Ze zijn vanaf het Rotterdamse politiebureau Haagscheveer afgevoerd. Daarna houdt het spoor op.”
Verbaas merkte aan z’n moeder dat ze het een gemis vond dat er heel weinig bekend is over de rechtszaak en de terechtstelling. „Mede dankzij het CDA is een groep nabestaanden met elkaar in contact gekomen en hebben we een werkgroep gevormd, die nog steeds groeit. We wisselen veel informatie uit. Onlangs nog dook via een mevrouw uit Rijswijk een briefje van mijn oom op. Hopelijk komen we ooit nog eens achter het hele verhaal.”
De stichting heeft nog veel werk te doen. „Ons potje met geld is vooralsnog helemaal leeg”, aldus Verbaas. „De kosten belopen zo’n 15.000 euro. Er moet een stuk grond van het waterschap worden gekocht. Cultuurbemiddelaar Eelse Bies is hard bezig om, in overleg met de nabestaanden, een gedenkteken te ontwerpen. We gaan de komende tijd hard aan de slag om geld in te zamelen. Met als doel dat in 2013 het gedenkteken kan worden onthuld. Dat monument gaat er komen.”