De redactie ondervroeg mensen door middel van een enquête over veranderingen rond Reformatieherdenkingen –daarover berichtte deze krant dinsdag–, en stelde ook de vraag aan welke bijeenkomst de lezer goede herinneringen bewaarde en waarom.

Sommige avonden staan bij deelnemers in het geheugen gegrift, zo blijkt. Met name de Reformatieherdenkingen uit de jaren zeventig, georganiseerd door Protestants Nederland, worden genoemd. „Dan was er veel meer een herkenning van elkaar over kerkmuren heen.”

Dezelfde lezer stelt dat daar verandering in is gekomen. „Lokaal beperkt zich de samenwerking nu vaak hooguit tot zo’n herdenking en op zondag gaan we weer „ieder naar onze eigen kerk” en kijken we elkaar in het voorbijgaan soms maar nauwelijks aan.”

Een ander gaat verder terug dan de jaren zeventig: naar de jaren zestig. Toen was er een herdenkingsavond in de christelijke gereformeerde kerk te Delft. „Waarbij ds. L. Vroegindeweij een van de sprekers was. Hij sloot de avond af. Hij deed dat op geheel eigen wijze. Naar mijn gevoel op die avond, stootte hij de zorgvuldig door de voorgaande sprekers opgebouwde bouwsels omver en liet hij het onvervalste reformatiegeluid horen.”

Reformatieherdenkingen blijken mensen soms tot in detail bij te blijven. „Een indruk die me tot vandaag is bijgebleven”, schrijft iemand over een avond van de Spaanse Evangelische Zending in Dordrecht in 1978. „Daar spraken de plaatselijke predikanten ds. C. Harinck en ds. H. C. van der Ent. Ds. Harinck sprak over het onderwerp: ”Wet en Evangelie bij Maarten Luther”. Dat was onovertroffen.”

Sommige indrukken zijn verser. Een twintiger vertelt over een Reformatiebijeenkomst in 2009 in de Rhenense Cunerakerk. „Ik was zonder veel motivatie met een goede kennis meegegaan. Had al gebroken met de godsdienst en ging slechts sporadisch naar de kerk. Ik probeerde zo veel mogelijk in het hier en nu gelukkig te worden. Dat lukte niet echt, mijn leven werd hoe langer hoe dramatischer. Ds. G. J. van Aalst sprak over Augustinus. Veel ben ik vergeten, maar dit niet: „Onrustig is het hart, totdat het rust vindt in U, o God!””

„Daar zat ik dan”, schrijft de bezoeker, die op die avond „werd stilgezet. Hervormingsavonden of Reformatieherdenkingen zijn een middel in Gods hand om zondaren te trekken en te reformeren!”

Een Limburgse lezer noemt ook de avonden waarop de protestants geworden ex-priester Toon Vanhuysse sprak. „Hij weet precies wat reformatie inhoudt. Omdat hij zelf uit de katholieke kerk gestapt is.”

Andere avonden die in het bijzonder genoemd worden zijn bijvoorbeeld die in 1984 in Delft, waar dr. A de Reuver sprak over de toekomstverwachting bij Maarten Luther; in Moerkapelle –„ergens begin jaren 90”– met als sprekers de plaatselijke predikanten ds. J. W. van Estrik (hervormd) en ds. D. Rietdijk (gereformeerde gemeente); en die in Sliedrecht „vier jaar geleden. Ds. Westerink hield een meditatie over onbekende vrouwen in de Reformatie.”

Verder wordt genoemd de Reformatieherdenking in Capelle aan den IJssel, in 2009, met als sprekers ds. A. Moerkerken, ds. W. Silfhout en ds. P. Mulder: „Het was erg indrukwekkend. Vooral wat dominee Moerkerken vertelde over John Knox.”

Het interkerkelijke karakter heeft voor veel deelnemers grote waarde. Daar wordt op gewezen in verband met Apeldoorn, Katwijk aan Zee, Middelharnis, Nieuw-Lekkerland, Oud-Beijerland, Tholen: „Goed om op interkerkelijke basis na te denken over een belangrijk moment in de kerkgeschiedenis.”

Voor een Zeeuw van het eiland Tholen zou het allemaal nog verder mogen gaan: „Dit is mooi om mee te maken, alleen jammer dat het alleen bij deze samenwerking blijft en dat dit niet verder wordt uitgediept.”

De muziek tijdens bijeenkomsten vormt voor anderen de belangrijkste herinnering: „1978. Aarlanderveen. Prachtig optreden mannenkoor.” Een ander herinnert zich een avond uit de jaren zestig met prachtige muziek: „Het orgelstuk ”Een vaste Burcht” van Jan Zwart maakte op mij diepe indruk. Het was in Den Haag.” Een ander: „Ik zou hopen op meer gezamenlijke herdenkingen met kerkverbanden die toch uiteindelijk allemaal ontstaan zijn uit de Reformatie.”

Dit is het tweede artikel naar aanleiding van een klein onderzoek van de redactie naar Reformatieherdenkingen.