De lezing in de doopsgezinde vermaning aan de Wirdumerdijk in de Friese hoofdstad werd bijgewoond door een kleine honderd bezoekers uit heel Friesland, maar ook door bezoekers van buiten de provincie, onder meer uit Roden, Krommenie en Wageningen.

De Swaan, winnaar van de P. C. Hooftprijs 2008 en oud-hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam, sprak over de vraag hoe mensen in staat zijn om tot massaal geweld te komen, onder het thema ”Massaal geweld als manifestatie van het kwaad”.

De lezing past in de traditie van het doperdom, waarin onder meer thema’s als geweldloosheid, vrede, vrijheid en gerechtigheid aan de orde komen.

De oud-hoogleraar betoogde in zijn lezing dat gewelddadig gedrag in de genen van de mens aanwezig is. Door de situatie waarin mensen verkeren, hun culturele omgeving en de geschiedenis waaruit ze voortgekomen zijn, kunnen ze in staat zijn tot handelingen die leiden tot massaal geweld. De Swaan: „Ik gebruik het begrip ”genocide” niet, maar spreek liever van ”massaal geweld”: het op grote schaal doden van groepen ongeorganiseerde ongewapende mensen, hele bevolkingsgroepen soms.”

De Amsterdamse emeritus hoogleraar liet door middel van voorbeelden zien dat ook „gewone mensen”, door het volgen van autoriteiten, het dragen van een uniform of door loyaal te zijn aan de groep, in een situatie kunnen komen waarin zij in staat zijn „ongewone en buitengewone acties uit te voeren.”

De Doopsgezinde Broederschap wil van de lezing een jaarlijks terugkerend evenement en nieuwe traditie maken waarin het gaat om de rol van de doopsgezinden in de snel veranderende maatschappij. „Deze eerste keer is zeer goed geslaagd, met een boeiende spreker en een goede opkomst uit niet alleen maar de doopsgezinde kring”, aldus Sikke Roosma, secretaris van de Broederschapraad.

Vorig jaar herdachten de doopsgezinden de 450e sterfdag van grondlegger Menno Simons (1496-1561). Op dit moment zijn er in Nederland rond de 9000 doopsgezinden.