Natuurlijk kan niet worden gezegd dat er helemaal geen resultaten zijn geboekt. Zo hebben de EU-leiders de inzet van de Griekse regering om te bezuinigen en te hervormen geroemd. Iedereen weet dat die constatering nodig is om Athene een volgende ronde aan toegezegde steun uit te betalen.

Ook is een verdere stap gezet op weg naar gemeenschappelijk toezicht op de banken. De uitvoering daarvan komt in handen van de Europese Centrale Bank. Dat is een belangrijke voortgang in de richting van een bankenunie. Het beoogde toezicht is een van de elementen van die vorm van integratie op financieel terrein.

Zowel Duitsland als Nederland pleiten voor een grondige voorbereiding en een goede doordenking van het mandaat van de toezichthouder. Verschillende Europese leiders wilden eigenlijk dat er zou worden besloten om het toezicht al per 1 januari 2013 van kracht te laten worden. Maar voor Merkel en Rutte gaat een grondige voorbereiding boven een snelle invoering. Dat is nooit verkeerd. Een bekende volkswijsheid zegt: Haastige spoed is zelden goed.

Dat geldt zeker bij ingrijpende beleidsbeslissingen zoals de plannen die EU-president Van Rompuy heeft voor nog verdergaande samenwerking op het gebied van begroting, economie en politiek. Iedereen beseft dat we aankoersen op die verdere integratie, maar terecht dat Rutte maant tot voorzichtigheid.

Rutte heeft overigens nog een andere reden om niet al te enthousiast te zijn. Hij verkeert thans op een breuklijn. Nog steeds is hij demissionair premier. In die hoedanigheid draagt hij nog altijd de kleur en geur van een regering die bepaald niet te boek stond als pro-Europa. Daarvoor voelde zijn vorige kabinet de hete anti-Europa adem van Wilders te veel in zijn nek. Daarnaast weet Rutte ook dat zowel in zijn eigen partij als daarbuiten er bij veel mensen latent verzet is tegen ”nog meer Europa”.

Anderzijds heeft Rutte in zijn hoedanigheid als onderhandelaar bij de coalitiebesprekingen te maken met de PvdA die enthousiaster is over de Europese integratie. Samson en Rutte zullen samen een nieuwe lijn moeten uitzetten. Tijdens de onderhandelingen over het formeren van een nieuwe regering zal Rutte dus geen besluiten willen nemen waarmee hij de koers voor de komende jaren vastlegt. Daarom zal hij niet treuren dat er nu in Brussel weinig harde besluiten zijn genomen.

Tegelijk is het een verkeerde veronderstelling te denken dat de trein van Europa stilstaat. Normaal gesproken worden er binnen de EU kleine stapjes gezet richting het gewenste einddoel. Wie terugkijkt in de geschiedenis constateert dat er inmiddels hele trajecten naar uiteindelijk steeds verdergaande eenwording zijn afgelegd.