Alleen al daarom is het bijzonder dat er vandaag een nieuwe dogmatiek, 720 bladzijden dik, aan mr. Piet Hein Donner –tegenwoordig vicepresident van de Raad van State– is aangeboden. Wie zit er namelijk nog te wachten op een dikke pil vol leerstellingen? Dat is toch passé?!

Inderdaad denken velen vandaag de dag dat dogmatiek het summum is van theoretische haarkloverij door theologen waar niemand op zit te wachten. Aan nauwkeurige dogmatische omschrijvingen hebben de meeste mensen geen behoefte. Ze leiden immers alleen maar tot onderlinge verwijdering bij christenen.

De dichter en theoloog Willem Barnard (overleden in 2010) zei in dit verband: „Alleen bekrompen geesten snakken naar een sluitend leersysteem.” Nee, vandaag de dag wil een groot deel van de kerkmensen het vooral fijn hebben met elkaar; de warmte van het geloof met elkaar delen. Daarom moet de dogmatiek in de kluis worden gestopt. Die kan alleen maar de genoeglijkheid verstoren.

Wie dus vandaag de dag een dogmatiek laat verschijnen, zoals de twee Amsterdamse theologen Van den Brink en Van der Kooi doen, toont moed. Zeker als dit leerstellig werk „loyaal orthodox” wil zijn, zoals de VU-docenten zeggen. „Onvoldoende vernieuwend”, is dan al snel het oordeel.

Dat laatste is overigens een denigrerende stellingname. Is vernieuwend het enige criterium waarop een uitgave als waardevol kan worden beoordeeld? Is het niet even belangrijk dat na nieuwe doordenking van bestaande dogma’s de conclusie wordt getrokken dat deze theologische opvattingen nog steeds hun waarde en betekenis hebben?

Natuurlijk zijn er vragen te stellen bij de inhoud van deze dogmatiek. Niet iedereen zal bepaalde gedachten en conclusies delen. Op bepaalde punten maken de twee Amsterdamse theologen andere keuzes dan gereformeerde godgeleerden tot nu toe deden. Ongetwijfeld zal dat tot discussies leiden.

Blijft echter staan dat het positief is dat er anno 2012 een dogmatisch standaardwerk op de markt komt. In de achterliggende jaren is de belangstelling voor de theologie fors afgenomen. Het aantal studenten slinkt en diverse universiteiten hebben hun theologische faculteit opgeheven. Een trieste ontwikkeling, zeker als men denkt aan de universiteiten van Leiden (ooit door Willem van Oranje geschonken om vooral predikanten op te leiden) en van Utrecht (waar de bekende nadere reformator Voetius de eerste rector was). Deze vroegere bolwerken van gereformeerde theologie hebben recent het loodje gelegd.

Wie, zoals veel beleidsmakers doen, echter denkt dat de theologie haar langste tijd heeft gehad, vindt in het verschijnen van de nieuwe ”Christelijke dogmatiek” het bewijs dat Bijbelgetrouwe theologie nog steeds haar vitaliteit heeft behouden.