Let wel, het gaat niet om zaken die wel eens zouden kunnen gebeuren. Nee, het gaat om dingen die binnenkort realiteit worden of dat inmiddels zijn. Per 1 december 2012 komt er op onze scholen, zo heeft het parlement beslist, voorlichting om homoseksualiteit meer acceptabel te maken. Weliswaar is de formele tekst, dankzij de Raad van State, nog terughoudend. Maar gezien de maatschappelijke en culturele context is het voor velen de bedoeling dat de homoseksuele praktijk geen zonde meer is, maar meer acceptabel wordt gemaakt. Dat is de stand van zaken op dit moment.

Wat mij nu verrast en verbaast, is dat we daar zo weinig over nadenken. We laten het allemaal maar een beetje over ons heenkomen. Dat is mijn taxatie. Overigens, niets ten nadele van diegenen die hier op een goede wijze aandacht voor vragen, het Platform Waarden en Normen bijvoorbeeld. Maar toch, over het algemeen is er weinig te bespeuren van diepe en breed gedragen zorg. Dat is mijn punt.

Rechterlijk bevel

Want laten we nu eens wat verder nadenken. Ik neem de ”vrouw op de lijst” als voorbeeld. Hoe moet de SGP daarmee omgaan? Dat is best een lastige vraag. Je kunt in ieder geval niet voor de vraag wegduiken of er sussend over doen. De rechter heeft bepaald dat er maatregelen moeten worden genomen. En daar komt niemand in de samenleving onderuit. Je kunt lang en breed praten, maar het moet gewoon. Er komen maatregelen van de regering. Dat is een rechterlijk bevel.

Wat doen we daarmee? Laat ik het eens uitschrijven. Misschien wordt er dan iets duidelijk van het dilemma waarin christenen, als een kleine minderheid in een seculiere samenleving, terecht zijn gekomen.

Er zijn twee mogelijkheden. De SGP gehoorzaamt aan het rechterlijk bevel of niet. In dat laatste geval is dat jammer voor de SGP, want dat betekent simpelweg het einde van het publiek vertegenwoordigd zijn van deze partij. Jammer van de derde zetel, want die is dan bij een volgende verkiezing gewoon weg. Er is helemaal geen mogelijkheid meer om op de SGP te stemmen.

Overigens wel een opsteker voor andere christelijke partijen. Want een deel van het kiezersvolk zal toch gaan stemmen. Dan maar CU, denk ik bij mezelf. Die krijgt er door dit besluit dus stemmen bij.

Was dat wellicht de bedoeling? Ik weet het niet. Maar het is goed om hierover eens na te denken. Liefst publiek. Laten we er eens gewoon in de krant over gaan praten en schrijven! Dan worden de dilemma’s wat duidelijker.

Voorkeurstemmen

Een andere optie is: de SGP doet het wel. Er komt dus, onder druk van een rechterlijke uitspraak, een vrouw op de lijst. Wat zal dat opleveren? De haken en ogen zijn ook hier aanzienlijk. In de eerste plaats moet de partij dan iets opgeven wat ze jarenlang als een heel belangrijk (onopgeefbaar?) Bijbels principe heeft aangehangen. Het is de vraag of dat kan en mag. Iets soortgelijks hebben we overigens in het onderwijs ook al eens meegemaakt rond mede­zeggenschap. Maar dat terzijde.

Een tweede probleem is natuurlijk onrust in de eigen gelederen. Ieder die geen vreemdeling is in de gereformeerde gezindte weet dat een vrouw op de lijst bij –waarschijnlijk– een minderheid een enorme reactie zal oproepen. Het is niet onmogelijk dat de partij daardoor zal gaan scheuren. De interne verdeeldheid komt dan pijnlijk aan het licht.

Een volgend probleem is de plaats van die vrouw op de lijst. De SGP kan als een soort symbool een vrouw op een onverkiesbare plaats neerzetten. De kans is groot dat ze dan via voorkeurstemmen verkozen wordt. Je hebt tenslotte maar 15.000 stemmen nodig om in de Kamer gekozen te worden. En die zullen er zeker zijn. Al was het alleen al van die mensen die niets voor de SGP voelen, maar die willen dat er een SGP-vrouw wordt gekozen. En als die vrouw gekozen wordt, kun je natuurlijk niet zeggen dat ze het niet moet doen. Want dat is nu juist weer niet principieel. Een principepartij moet geen spelletjes gaan spelen. Dat maakt haar ongeloofwaardig.

Kortom, je zit met de uitspraak van de rechter muurvast, naar alle kanten. Ook scholen, kerken en gezinnen zullen in de nabije toekomst indringend met dit soort dilemma’s te maken krijgen. En het is toch niet onbelangrijk om die vooraf goed te doordenken. Vandaar dat ik pleit voor een (onafhankelijk) instituut dat dit soort vragen breed en diepgaand aan de orde kan en wil stellen.

Proactief

Ten slotte. Dit ene voorbeeld is natuurlijk ook uit te werken rond homovoorlichting op scholen. Ook daar is het weer heel een­voudig: we doen het wel of niet. Het antwoord op die vraag weet ik niet goed. Maar ik zou het fijn vinden om die vragen scherp proactief te doordenken. Dan weet ik tenminste wat ik aan het doen ben en heb ik van tevoren nagedacht over de koers die we in een seculiere wereld moeten gaan. En nadenken lijkt mij belangrijk onder de huidige omstandigheden.

Graag geef ik mijn gedachten overigens voor betere. Ik zie daar met veel belangstelling naar uit.

De auteur is predikant van de gereformeerde gemeente te Amersfoort. Reageren? goedbekeken@refdag.nl