‘Clara’s’ denken mee over manier om SGP aan te pakken
DEN HAAG – Sinds Europa gesproken heeft, ligt de bal weer bij de staat. Die moet zorgen dat de SGP vrouwen toelaat op lijsten. Maar hóé? Juristen van het Proefprocessenfonds Clara Wichmann zijn er al uit.
De rechtsgang tegen de SGP is een lange en ingewikkelde geweest. Belangrijk markeringspunt is de uitspraak van de Hoge Raad in april 2010. Die bepaalde dat de staat „passende maatregelen” moet nemen tegen de SGP, om ervoor te zorgen dat die partij vrouwen toelaat op kieslijsten. De SGP ging in beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dat verklaarde echter op 20 juli het beroep niet-ontvankelijk en ongegrond.
Daardoor is de situatie nu weer overzichtelijk. De Nederlandse staat is opnieuw aan zet. Die moet ervoor zorgen dat de SGP, linksom of rechtsom, vrouwen toelaat op kieslijsten.
In het laatstverschenen nummer van het Nederlands Juristenblad doen de juristen Gina de Graaff en Alinda Vermeer, bestuursleden van de Stichting Proefprocessenfonds Clara Wichmann, de overheid suggesties aan de hand over de manier waarop zij dit het best kan aanpakken.
Een van de manieren is het instellen van quota. In Frankrijk dienen mannen en vrouwen om en om op de kieslijst te worden geplaatst. Hoewel deze aanpak „de facto discriminatie voorkomt”, heeft hij toch niet de voorkeur van de Wichmann-juristen. Zo’n maatregel grijpt diep in de grondrechten van de SGP in. Bovendien zijn er zelfs dan ontsnappingsroutes. Een gekozen vrouw kan besluiten haar verkiezing niet te aanvaarden.
Beter lijkt het de vrouwen van Clara Wichmann –in het verleden door SGP’ers ook wel ‘de Clara’s’ genoemd– als de overheid in de Kieswet een bepaling opneemt „die voorschrijft dat het centraal stembureau een kieslijst weigert indien deze is samengesteld op grond van een discriminerende procedure.” Door deze bepaling moeten álle politieke partijen aantonen dat niet is gediscrimineerd, op welke grond dan ook.
De juristen beseffen dat hiermee feitelijk nog geen eind komt aan discriminatie. De SGP zou vrouwen die zich kandidaat willen stellen kunnen afwijzen op andere gronden dan hun geslacht, terwijl feitelijk dat geslacht wel degelijk de doorslag gaf. Maar vrouwen hebben dan in elk geval de mógelijkheid zich binnen de SGP kandidaat te stellen. „Het is vervolgens aan de SGP-vrouwen zelf om te bepalen hoe zij van dit recht gebruik willen maken.”
Het is niet aannemelijk dat het proefprocessenfonds al snel hoort of het kabinet deze weg inslaat. Voorlopig zijn Rutte en Samsom nog aan het formeren. En ook daarna is het de vraag hoeveel prioriteit dit punt bij hen heeft.