Een eerste indruk van Apeldoorn is niet moeilijk te geven. Waar vergelijkbare opleidingen de laatste decennia steeds vaker gingen inzetten op duiding van maatschappelijke ontwikkelingen en onderzoek naar christendom als religie, staat de TUA, de universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), nog altijd bekend als een plaats van klassieke theologiebeoefening, aldus prof. Den Hertog. „Onze eerste zorg is ons in te zetten voor de opleiding, vorming en toerusting van dienaren van het Evangelie en van hen die op andere plaatsen in ons land een goed gereformeerd geluid willen vertolken.”

Veranderingen liggen volgens de rector dan ook „vooral op het terrein van onderzoek”, waaraan steeds hogere eisen worden gesteld. Wel is er meer aandacht gekomen voor missionaire vakken. Een pijnpunt bestaat in de eisen die de overheid stelt aan de inrichting en het bestuur van iedere universiteit. „Dat drukt zwaar op ons budget.”

De CGK namen in 1968 een beslissing die van groot belang was voor de toekomst: vanaf dat moment waren ook studenten die niet direct predikant wilden worden welkom. Op dit moment is nog precies de helft van de 46 christelijke gereformeerde voltijdstudenten „admissiaal”, wat betekent dat zij zijn toegelaten om predikant te worden in de CGK.

Ook de Nederlands Gereformeerde Kerken leiden hun predikanten op in Apeldoorn (9 studenten). De overige 34 voltijdstudenten komen voor het grootste gedeelte uit de Protestantse Kerk in Nederland (20), gevolgd door de Gereformeerde Gemeenten (5). Van de 9 overigen komen er nog eens 5 uit de gereformeerde gezindte. Prof. Den Hertog: „Er is geen sprake van gericht beleid op bepaalde doelgroepen; we zijn blij met de breedte van de studentenpopulatie.”

Met zorg kijkt de hoogleraar dogmatiek en ethiek naar de ontwikkelingen rond andere instellingen in het theologische landschap. „Het theologisch onderwijs in ons land lijkt aan diversiteit en mogelijkheden voor goede onderlinge discussie in te boeten. Wat het verdwijnen van de Protestantse Theologische Universiteit uit Utrecht, Kampen en Leiden betekent, dringt misschien nog niet helemaal tot ons door. Het is aanschouwelijk onderwijs bij de voortgaande ontkerkelijking.”

Prof. Den Hertog is voor het derde jaar rector. Dit jaar vroeg de relatie met de zusteruniversiteit in Kampen bijzondere aandacht. De Theologische Universiteit Kampen (TUK) overweegt te verhuizen naar een grotere universiteitsstad, zoals Utrecht of Amsterdam. „Wij volgen hun onderzoek daarnaar met belangstelling en houden nauw contact.” Eerder gaf de TUA aan dat financiële middelen beperkingen opleggen aan de bewegingsvrijheid van de instelling – iets wat in Kampen minder lijkt te spelen.

Co Florijn (22), lid van de Gereformeerde Gemeenten, ging aan de TUA studeren vanwege de aandacht voor de grondtalen en de „belijdende basis” van de instelling. „En de TUA staat gewoon heel goed aangeschreven.” Wel had hij zich iets meer voorgesteld van het toelatingsgesprek. „Ik hoefde alleen ja te zeggen op de vraag of ik instemde met de belijdenis­geschriften en dat was het dan.”

In zijn ruim drie jaar op de TUA heeft Florijn duidelijk gemerkt dat de hoogleraren vanuit de „belijdende basis” onderwijs geven. „Elk doet dat wel op zijn eigen manier, maar het is heel helder dat het hier niet alleen om het academische gaat, maar ook om het hart. Onder de studenten zie ik veel meer verschil in het omgaan met de gereformeerde traditie.”

De opleiding van zijn eigen kerkverband, in Rotterdam, was voor Florijn geen optie. „Daar kun je niet terecht als je theologie wilt studeren zonder predikant te worden.” Hij studeert aan een christelijke gereformeerde universiteit, maar hij denkt er „totaal niet” aan om naar dit kerkverband over te gaan. „Daar moet je goede argumenten voor hebben en die heb ik niet.”

Wouter Beinema (24), lid van de Protestantse Kerk in Nederland, zocht allereerst „een Bijbelse basis” bij een studie theologie. „Zo kwam ik in Apeldoorn terecht. Het klimaat vond ik hier direct al heel aantrekkelijk.”

Oorspronkelijk wilde Beinema na zijn bachelorstudie verder met een master aan de Protestantse Theologische Universiteit, maar inmiddels zit hij in het tweede jaar van de master in Apeldoorn. „Mede door het leuke studentenleven ben ik blijven plakken. Nu wordt het door de nieuwe overheidsmaatregelen lastig om nog een tweede master te gaan doen. Ik wacht af wat er nog op mijn pad komt.”

Dit is het tweede deel in een serie over theologieopleidingen in Nederland. Volgende week vrijdag deel 3.

Theologische Universiteit Apeldoorn

De Theologische Universiteit (toen: School) werd in 1894 opgericht in Den Haag. Sinds 1919 is de instelling gevestigd aan het Wilhelminapark in Apeldoorn. Hoogleraar zijn dr. G. C. den Hertog (dogmatiek en ethiek), dr. A. Baars (ambtelijke vakken), dr. H. G. L. Peels (Oude Testament), dr. T. M. Hofman (Nieuwe Testament) en dr. H. J. Selderhuis (kerkgeschiedenis en kerkrecht). Daarnaast geven negen vaste docenten en vier gastdocenten een aantal vakken. Met negentig studenten is de TUA de kleinste theologische universiteit in Nederland.