Controverse rond kerk Bahrein
MANAMAH – Christenen in Bahrein vragen zich af of het bij de weerstand tegen de bouw van een nieuwe kerk blijft.
Bahrein stond tot voor kort bekend om zijn relatieve tolerantie. Het is een van de weinige Arabische golfstaten die ook inheemse christenen tot hun bevolking rekenen, die dus de Bahreinse nationaliteit bezitten. Bahrein was de eerste Arabische golfstaat waar een kerk haar deuren opende. Dat gebeurde in 1939. Sinds dat jaar is echter het aantal buitenlandse arbeidskrachten in het land explosief gegroeid en onder hen bevinden zich ook vele christenen – momenteel waarschijnlijk zo’n 8 procent van de Bahreinse bevolking. Navenant hiermee steeg ook het aantal nieuwe kerken, dat in het algemeen vrij probleemloos kon worden gebouwd.
Bahrein kent echter een ongemakkelijke bevolkingssamenstelling. De koninklijke familie Khalifa is soennitisch en heerst over een land met een sjiitische meerderheidsbevolking van circa 75 procent. Begin 2011 begonnen de sjiieten meer democratische rechten te eisen. Sindsdien is de binnenlandse situatie steeds verder geëscaleerd, met alle negatieve consequenties van dien voor de christenen.
De soennitische Khalifadynastie voelt zich steeds verder in het nauw gedrongen. Ze moet daarom steeds meer concessies doen aan de soennitische minderheid in het land, die de belangrijkste steunpilaar vormt voor de monarchie. Deze soennitische minderheid ziet de sjiieten als een gevaar. Ze lijkt in een radicaliseringsproces te zijn geraakt, waarbij salafistische predikers steeds nadrukkelijker van zich laten horen. Hun retoriek radicaliseert op haar beurt weer de Bahreinse sjiieten. Door deze verbitterde strijd lijkt plotseling de positie van de christenen te verslechteren.
In 2009 benoemde de Bahreinse vorst officieel een ambassadeur bij het Vaticaan. Bij die gelegenheid liet de vorst weten dat hij als een persoonlijke geste een stuk grond zou schenken voor de bouw van een nieuwe kerk. Bahrein wenste hiermee een gezicht van religieuze tolerantie aan de wereld te tonen. Indertijd leek dit plan geen weerstand of verzet op te roepen bij de Bahreinse bevolking.
Recent echter publiceerden zeventig vooraanstaande salafistische geestelijken plotseling een verklaring waarin ze de bouwplannen voor een nieuwe kerk in scherpe woorden veroordeelden. Dit was een openlijke uitdaging aan het adres van de Bahreinse koning met de duidelijke boodschap dat de Bahreinse monarchie de steun van de soennitische geestelijken hard nodig heeft. Vervolgens leek de aanwezigheid van kerken in Bahrein in het algemeen inzet van de strijd te worden. De salafistische sjeik Adel Hassan al-Hamad zei onlangs in een vrijdagpreek dat „iedereen die denkt dat een kerk een waardige plaats is van aanbidding zijn geloof in Allah heeft verloren.”
De moskee van sjeik Hamad bevindt zich echter in de elitewijk Riffa, waar ook veel leden van de koninklijke familie wonen. Als reactie op zijn preek werd sjeik Hamad uit zijn moskee verbannen. Dat leidde tot een storm van protesten bij de soennitische gemeenschap. De regering zag zich gedwongen het besluit terug te draaien. Er verschenen foto’s waarop te zien is hoe Hamad, omringd door geestdriftige aanhangers, triomfantelijk terugkeert naar zijn Nusufmoskee. De hele affaire lijkt een krachtmeting tussen de Bahreinse vorst en de salafistische geestelijken, die door deze laatsten gewonnen werd. Daarmee is het uiterst onwaarschijnlijk geworden dat de bouwplannen voor een nieuwe kerk doorgang zullen vinden.
De affaire rond de bouw van een kerk en de problemen met Hamad zorgden voor veel opwinding in Bahrein. Vervolgens leken zich ook sjiitische geestelijken tegen de bouwplannen voor een nieuwe kerk te keren. De invloedrijke sjiitische geestelijke sjeik Isa Qassim vroeg zich openlijk af waarom de Bahreinse regering de bouw van kerken toestond, terwijl tegelijkertijd sjiitische moskeeën werden vernield en vernietigd.
Het lijkt waarschijnlijk dat de weerstand van salafistische geestelijken tegen kerkbouw in verband kan worden gebracht met de oproep enkele maanden geleden van de grootmoefti van Saudi-Arabië om alle kerken op het Arabische schiereiland te vernietigen. De Bahreinse christenen vragen zich daarom bezorgd af of het bij de weerstand tegen de bouw van een nieuwe kerk zal blijven. In Koeweit heeft een islamitische parlementariër recent al verkondigd dat de reeds bestaande kerken in dat land moeten worden gesloten.
