Natuurlijk waren de debatten van de afgelopen tijd leerzaam en onderhoudend, vooral zolang de partijhotemetoten maar niet door elkaar schreeuwden. Met ballonnen, beloften en bezweringsformules ging men de kiezer te lijf. Gratis kraanwater in de horeca en het einde van de gedrukte telefoongids waren de echte knallers. Rutte ventte met 1000 eurobiljetten en tegeltjeswijsheden. Zo’n verkiezingscampagne heeft iets van een groot omkoopschandaal.

Gelukkig ging het ook over meer serieuze zaken, zoals de inlijving van wat er over is van onze krijgsmacht bij de nationale padvinderij. Europa was ver weg, de rest van de wereld nog verder. Steeds keerde die wonderlijke vraag terug wat we met dit land willen. Bedoelt men: redden of aan de Grieken overdoen? Voor de langstudeerboete was niemand meer te porren, evenmin als voor het boerkaverbod en de dierenpolitie eerder. Zelfs de uitvinders riepen nu om het hardst om afschaffing ervan. Men vreesde na de ”plofkip” voor de ”plofstudent”. Zo nu en dan dreigde een debat uit te lopen op een ordinair straatgevecht. „Pinokkio!” siste iemand, „blufpoker” beet de ander hem toe, „je liegt!” – alsof dat een novum is in de politiek. Ieder beloofde als geen ander de komende tijd op de portemonnee van de kiezer te zullen passen. Spannend werd het toen ChristenUnieleider Slob de deuren van zijn partij openzette voor samenwonende homo’s. Later voegde hij er nog snel wat mitsen en maren bij. Het bed delen bleef taboe. Het COC hoorde het al niet meer. Uitzinnig waren ze van vreugde. „Nu de SGP nog”, gilden ze. Maar daar was al niemand meer bereikbaar. Haastig ondergedoken nadat Van der Staaij herhaald had dat het recht op abortus onbespreekbaar blijft voor zijn partij, tenzij het leven van de moeder in gevaar is. Onder aanvoering van Dibi, Sap, Van Gent en enkele dolle Mina’s van het Clara Wichmann Instituut, trokken de toleranten direct op naar de Hollandse polder om de klompentaliban mores te leren. Van Haersma Buma prevelde nog iets over normen en waarden, en dat politiek meer is dan kabaal maken, maar wie hoorde dat nog?

Morgen zijn wij voor de vijfde maal in elf jaar aan zet. Twintig partijen dingen naar onze gunst. De politiek is versplinterd, evenals de kerk. Het is in beide een trend om als het maar even kan voor jezelf te beginnen. Vleugellamheid bedreigt de onderhandelingstafel. Wie krijgt onze stem? De meest biedende? Wint idealisme het van principe, de mens van God? Laten we gaan voor staatsmannen die niet op drijfzand en moerasbodem bouwen, maar op een deugdelijk fundament.