De hoogleraar praktische theologie gaf woensdag in de doops­gezinde kerk tegenover het academiegebouw een korte terug- en vooruitblik bij de opening van het academisch jaar van de PThU in Groningen. Ook de faculteit voor theologie en religiewetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) opende tijdens de bijeenkomst van gisteren het jaar.

Prof. Immink zei te verwachten dat het aantal studenten aan de PThU langzaam op gang komt en benadrukte dat het voor studenten van belang is om hun keuze tussen beide „complementaire instituten” in Groningen op tijd te maken. De beslissing om predikant te worden –en dus niet het RUG-traject maar het PThU-traject te volgen– moeten ze „niet voor zich uit schuiven”, omdat ze dan later nog „een fors aantal verschillen” moeten wegwerken. Naast het bescheiden schot voor de boeg klonk ook door dat het personeel zin heeft in de nieuwe start en de samenwerking in Groningen. „We hebben hier een prachtige lokatie en bij uitstek geschikte gebouwen, hoewel die momenteel nog niet beschikbaar zijn. We staan tussen oud en nieuw en zien uit naar het beloofde land.”

Desgevraagd lichtte de hoogleraar toe dat waar in Amsterdam de PThU ervoor moet waken om niet door de faculteit van de Vrije Universiteit „opgeslokt” te worden, in Groningen de beide instituten meer los van elkaar functioneren. „Dat zou voor behoudende studenten het voordeel kunnen hebben dat ze zich hier vrijer voelen. We denken dat Groningen juist voor hen een aantrekkelijke plek kan zijn.”

Op de bijeenkomst, geheel in het Engels vanwege de vele buitenlandse studenten, sprak verder dr. R. Roukema over hoe exegetisch werk uit de Vroege Kerk onderzocht zou moeten worden. Toen hij zelf zijn onderzoek begon was er voor zulke methodologische vragen geen aandacht, maar tegenwoordig staat of valt het krijgen van gelden daarmee, zo stelde de hoogleraar Nieuwe Testament.

De Bijbeluitleg van de Vroege Kerk bepaalde tot aan de verlichting hoe de Bijbel werd gelezen, en droeg daarom sterk bij aan de vorming van onze cultuur, aldus dr. Roukema. „Er zijn honderdduizenden pagina’s waarin nog van alles te vinden is.” In het moderne onderzoek naar het Nieuwe Testament wordt dit volgens hem momenteel herontdekt. „Het blijkt bijvoorbeeld dat bepaalde visies van het zogenaamde nieuwe perspectief op Paulus, dat het thema van de relatie van jood en heiden sterk benadrukt, al lang bij Origenes voorkomen.”

Het gevaar is volgens Roukema echter dat moderne onderzoekers al te snel een stem uit de Vroege Kerk voor hun eigen uitleg claimen. Hij pleit daarom voor aandacht voor de context. „De ene auteur legt een tekst uit met het oog op bijvoorbeeld de gnostiek, terwijl een andere auteur bij dezelfde tekst het heidense leven in een wereldstad in zijn achterhoofd heeft. Dat werkt door in hun uitleg.”

Bij de opening van de RUG heette rector prof. dr. G. H. van Kooten diverse nieuwe medewerkers, 48 bachelorstudenten (van wie 12 bij de PThU) en 36 masterstudenten welkom. Ook kondigde hij de opening aan van een nieuw centrum voor studie naar „religie, conflict en publiek domein.”

K. von Stuckrad gaf een inkijkje in het leven en denken van de bekende godsdienstwetenschapper G. van der Leeuw (1890-1950), die onder meer probeerde de „klassieke scheiding” tussen religiewetenschappen en theologie te boven te komen. Von Stuckrad: „Religie is alleen toegankelijk voor wetenschappelijk onderzoek in haar communicatieve dimensie.”

Eerder opende de PThU het jaar al in Amsterdam en in Utrecht. Die laatste bijeenkomst heeft een meer „kerkelijk karakter”, aldus prof. Immink, en zal blijven bestaan naast de twee meer academische openingen.