De deelnemende christenen uit heel Europa bezinnen zich in conferentieoord Mennorode tot en met zondag over „duurzaamheid, een eerlijke economie en het terugdringen van klimaatproblemen.”

De conferentie is woensdagavond geopend door prof. dr. M. van Leeuwen, vice-voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland, en dr. A. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland.

De kerken moeten veel actiever zijn in het debat over duurzaamheid, ecologie en milieu, stelde prof. Opschoor donderdagmorgen. „Kerken hebben het moreel gedachtengoed in beheer” en moeten daar meer mee doen.

Kerken moeten ook in gesprek gaan met andere kerken en geloofsgemeenschappen over de aanpak van het milieuprobleem, vindt de emeritus hoogleraar van de Vrije Universiteit en van het Institute of Social Studies in Den Haag. „Er is een wereldwijd beraad over religie en het milieu, maar er zou meer kunnen gebeuren”, zei Opschoor die in debat ging met prof. Hans Diefenbacher van het evangelische onderzoeksinstituut FEST Heidelberg.

In kerken en onder christenen kan het bewustzijn over het milieu nog erg groeien, stelde ook dr. Martine Vonk donderdagmiddag in haar lezing. „Het blijft in kerken nu nog vaak steken bij: gebruiken we de goede, duurzaam geproduceerde koffie en gebruiken we als kerk het juiste papier. Er zou veel breder moeten worden nagedacht over de zorg voor de aarde. Het thema zou ook in de preek en in discussies terug moeten komen”, zo zei de onderzoekster die vorig jaar promoveerde op de duurzaamheid en kwaliteit van leven in de westerse samenleving. Zij onderzocht hoe gemeenschappen als de Amish, Huterites en kloosterordes als de Franciscanen en Benedictijnen omgaan met het milieu.

Als kerken en christenen zijn er een aantal lessen te trekken uit het leefpatroon van deze geloofsgemeenschappen, stelt Vonk. „Het moet minder gaan om kwantiteit en meer om kwaliteit. De vraag moet zijn: Wat hebben we echt nodig, niet wat willen we hebben?”

Kerken kunnen door hun plaats in de samenleving veel doen aan communityvorming. Omdat kerken vaak al heel erg geworteld zijn in plaatselijke situatie hoeft dat niet veel moeite te kosten, stelde Vonk. Bij de Amish en Hutterites delen de mensen heel veel van hun spullen. Kerken kunnen op die manier ook hun bijdrage leveren aan het milieudebat. „Waarom geen verbouw van groenten in de tuin rond de kerk?”

Kerken moeten ook meer terugblikken op dat wat zij doen. Wat is het effect van hun beleid op het milieu? „Christenen en kerken zijn ook onderdeel van de maatschappij” en kunnen zo het geheel beïnvloeden, denkt Vonk.

Rabbijn A. Soetendorp –een van de sprekers donderdagmiddag– benadrukte het belang van bewustwording: „We moeten ons ervan bewustworden dat we deel uitmaken van een web van alles dat leeft. Volgens de joodse overlevering zei God tegen Adam over het paradijs: „Deze prachtige bomen heb ik voor jou geschapen. Wees er zuinig op. Als ze verdwijnen kan niemand dat herstellen.” Onze inzet voor elkaar, de strijd voor mensenrechten, hoort hand in hand te gaan met de inzet voor ecologische integriteit”, aldus de rabbijn.

De anglicaanse predikant rev. Dave Bookless, directeur van A Rocha Groot Brittannië, ging donderdagmiddag in op de vraag hoe theologie kan bijdragen aan milieuzorg.

Morgen vindt verder verdieping plaats en bezoeken de conferentiegangers praktijkvoorbeelden rond het thema duurzaamheid en de kerk. Zo vertelden vertegenwoordigers van coöperatie De Windvogel hoe een kerkelijke gemeente een eigen windturbine kunnen plaatsen en exploiteren. De protestantse gemeente in Dieren laat zien hoe zij duurzaamheid in de praktijk brengt door het plaatsen van zonnepanelen.

De conferentie wordt zondag afgesloten met een internationale kerkdienst in de Oecumenische Geloofsgemeenschap De Drie Ranken in Apeldoorn.

De conferentie, tevens de 9e Assemblee van het European Christian Environmental Network (ECEN), is tot stand gekomen op uitnodiging van de Noach Alliantie en de Raad van Kerken, ondersteund door Oikos en Kerk in Actie. De Noach Alliantie is een netwerk van christelijke en kerkelijke organisaties die zich willen inzetten voor duurzaamheid, zorg voor de schepping en klimaat. Oikos is een organisatie die bezinning vanuit ,oecumenisch perspectief de bezinning over sociale, economische en politieke aspecten van mondiale vraagstukken” stimuleert.