Enkele honderden ’campesinos’ hebben zich verzameld bij het plaatselijke honkbalstadion aan de rand van het centrum van Cancún. Woensdag hopen ze hun grieven duidelijk te kunnen maken aan de poort van het conferentiecentrum aan de boulevard Kukulkàn, waar de ministers van de WTO–lidstaten vijf dagen vergaderen.

Tevergeefs waarschijnlijk, want de Mexicaanse autoriteiten hebben de toegangswegen van de twintig kilometer lange hotelstrook hermetisch afgesloten. Rondom het Centro de Convenciones zijn hoge hekken geplaatst. Alleen toeristen worden nog toegelaten tot de boulevard. De voor het merendeel Amerikaanse hotel– en restaurantketens kunnen de toeristendollars niet missen, ook niet als duizenden delegatieleden van de 146 WTO–landen de luxueuze resorts bevolken.

De Mexicaanse boeren voelen zich al lange tijd in de steek gelaten en lijken zich nu in hun lot te schikken. Bij het honkbalstadion hangt een landerige sfeer. In de broeierige warmte wachten de boeren onder een tent rustig op een schaaltje bonen. Het ziet er niet naar uit dat ze de komende dagen veel lawaai zullen schoppen. De organisatoren verwachten woensdag minstens 10.000 protesterende boeren. Zij moeten het opnemen tegen 20.000 politieagenten en militairen die door de regering van president Vicente Fox zijn opgetrommeld om de veiligheid van de WTO–top te waarborgen.

Alleen in een gymnastiekzaal kan nog worden gesnoven aan een geur van revolutie. Er hangen beeltenissen van de vrijheidsstrijders Che Guevara en Emiliano Zapata, en leuzen als „Globalisering van de strijd, globalisering van de hoop".

CAP, Farm Bill. Deze termen zullen bij de doorsnee Europeaan weinig herkenning oproepen, maar de Mexicaanse boer weet er alles van. Het Common Agricultural Policy (gemeenschappelijk landbouwbeleid) van de Europese Unie en de Amerikaanse landbouwsteun vastgelegd in de Farm Bill hebben hem geruïneerd.

De Mexicaanse regering stelde haar economie in de jaren tachtig en negentig bloot aan de wereldhandel. Dit gebeurde onder grote druk van instellingen als het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank, die vonden dat Mexico zich via meer vrijhandel moest wapenen tegen nieuwe economische crises zoals die in 1982 en 1995. Tegelijkertijd bleven Europa en de VS aan de muren rondom hun landbouwsector metselen, waardoor er voor de Mexicaanse boeren weinig te veroveren was.

Ronduit desastreus heeft het vrijhandelsverdrag met de Verenigde Staten en Canada uitgepakt. De Mexicaanse regering wilde zich in 1994 zo graag bij Noord–Amerika aansluiten dat gemakkelijk over de negatieve effecten werd heengestapt. Natuurlijk zijn er nu winnaars, maar de agrarische sector in Mexico krijgt klap na klap omdat er tegen de grootschalige Amerikaanse landbouw niet valt op te boksen. De boeren zelf spreken van een etnische zuivering. Voor velen wacht de bedelstaf of een wanhopige vlucht naar werk in de VS.

De woede over de radicale omslag richting vrijhandel is groot, maar gek genoeg vestigen de boeren ook hun hoop op de WTO. Op een groot papieren vel bij het honkbalstadion staat het echt geschreven, de eis tot afschaffing van subsidies voor hun Europese en Amerikaanse collega’s. Ook dat is globalisering. Er is geen ontkomen aan.