In ”Religiestress. Hoe je te bevrijden van deze eigentijdse kwelgeest” gaat Mikkers, algemeen secretaris van de Remonstrantse Broederschap, in op het verschijnsel dat religie in een maatschappij waarin godsdienst voor heel veel mensen een bijzaak is geworden, toch tot grote beroering kan leiden. Als voorbeelden noemt hij onder meer de discussies rond hoofddoekjes, ritueel slachten en christelijke homotherapie. Mikkers spreekt van een samenleving waarin „het redelijke religieuze spreken en het redelijke spreken over religie langzaam maar zeker steeds ingewikkelder zijn geworden.” Hij signaleert een „allergie voor godsdienst.”

In het tweede gedeelte van zijn boek gaat hij in op het woord religiestress. In dat „zelfhulpdeel” zoekt hij naar oplossingen – volgens hem met name tolerantie en verdraagzaamheid. De remonstrantse theoloog van rooms-katholieke afkomst erkent dat die tolerantie voor hem soms ook moeilijk is, onder meer naar de Rooms-Katholieke Kerk toe en waar het gaat om de stellingname van evangelische en orthodoxe christenen.

Prof. dr. P. Nissen, hoogleraar spiritualiteitsstudies aan de Radbouduniversiteit in Nijmegen, schreef een proloog, waarvan hij tijdens de presentatie een gedeelte voorlas. Hij gaf aan dat het wegvallen van de vanzelfsprekendheid van religie, kerk en geloof ertoe geleid heeft dat voor- en tegenstanders een grotere druk voelen om hun posities naar voren te brengen en te verdedigen. „Het debat raakt daardoor gepolariseerd.”

De zekerweters lijken het debat over religie te bepalen. „Maar zij blijken vaak juist weinig over religie, kerk en geloof te weten. Uitgesproken standpunten zijn zelden gebaseerd op een brede en genuanceerde kennis van de zaak waarop die standpunten betrekking hebben. Want wie veel weten, zullen voorzichtig worden in hun oordeel.”

Cultuurtheoloog Frank Bosman bevroeg CDA-Kamerlid Sterk over de spanning in de politiek over religieuze onderwerpen. Sterk herkende die opwinding. Ze benoemde de commotie die deze week ontstond rondom SGP’er Van der Staaij als een vorm van religiestress. Ze gaf echter aan hier verder niet op in te willen gaan.

Zelf stuurde Sterk enige tijd geleden een tweet door met de zin: „Atheïsme is een vorm van religie.” Ze heeft het geweten, zei ze. Sommigen vonden dat een absurde opvatting. „Het onderwerp is enorm gevoelig. Ook bij de liberale partijen komt religiestress voor. Ik vraag me af of de VVD wel zo liberaal is als het om religie gaat.”

Als een oorzaak van die gevoeligheid zag Sterk het wegvallen van de kennis van de religieuze taal. „Het is moeilijk om die taal te snappen als je er niet bij opgegroeid bent.” De politica en theologe noemde ook het Tweede Kamerdebat over de rituele slacht. De Kamer is volgens haar niet „gezagvol” met dit thema omgegaan. Politici zochten naar een compromis waar geen compromis mogelijk was.

Sterk, die na de verkiezingen niet terugkeert in het parlement, zei dat er „voorlopig” toekomst is voor christelijke politiek. Ze constateerde een afkeer van religie als instituut, maar ook een interesse van velen voor religie.

Theoloog Bosman ging ook in debat met Erik Drenth en Jaap Marinus, makers van www.staatgeschreven.nl. Daarop komen diverse religieuze meningen aan bod. Drenth: „Wij maken de stress zichtbaar.”