Commentaar: SGP en sociale media
Media en politieke campagnes zijn door alle eeuwen heen nauw aan elkaar verbonden. Anders dan vroeger zorgen elektronische media er nu voor dat politieke relletjes binnen zeer korte tijd ontstaan. Radio en tv zijn ook snel, maar sociale media zoals Twitter laten door hun olievlekwerking zulke vuurtjes al binnen enkele minuten oplaaien.
De campagnes rond de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten tonen daar dagelijks voorbeelden van. Campagneteams bestoken elkaar via Twitter en YouTube. Waar de reacties op een gevoelige uitspraak vroeger uren op zich lieten wachten, is dat nu slechts een kwestie van minuten.
Een vervelend voorbeeld van vorige week is dat van de Amerikaanse Republikein Todd Akin, die een gooi doet naar een Senaatszetel. Akin beweerde dat vrouwen na een verkrachting niet zwanger kunnen worden, als onderbouwing van zijn afwijzende houding ten opzichte van abortus.
Die bewering veroorzaakte veel ophef. Niemand hoefde dus verbaasd te zijn dat SGP’er Van der Staaij daar dinsdag ook op werd bevraagd. Niet omdat het abortusstandpunt van de SGP recent gewijzigd zou zijn, maar omdat journalisten nu eenmaal graag zoeken naar pikante uitspraken.
Dat mislukte echter, want de SGP-lijsttrekker hield zich keurig aan de les die elke mediastrateeg hem zou geven: ontwijk zo’n vraag niet maar leid de aandacht onmiddellijk af naar mededogen met de slachtoffers van verkrachting. Dat deed hij. Als Van der Staaij nog iets te verwijten zou zijn, dan is het dat hij zijn bewering met een feit onderbouwde: zwangerschap na een verkrachting is inderdaad meer uitzondering dan regel. Hoe groot die kans feitelijk is, daarover circuleren verschillende cijfers, maar de kans blijft relatief klein.
Wat daarna gebeurde, bewijst –opnieuw– het meedogenloze karakter van sociale media. Bovendien gaan, zo lijkt, het wanneer iemand een christelijk standpunt verdedigt, werkelijk alle remmen los. Oproepen om Van der Staaij of zijn vrouw te verkrachten werden afgewisseld met de opmerking dat hij beter zelf geaborteerd had kunnen worden. Op het nieuwsblog GeenStijl maakten meerdere lezers uiterst kwetsende opmerkingen over de kinderloosheid van het echtpaar. En, hoe wrang: dat allemaal omdat de SGP’er te weinig sympathie zou tonen voor slachtoffers van verkrachting.
De door velen geroemde vrijheid van meningsuiting toont hier haar lugubere keerzijde. Men kan tegenwerpen dat er vroeger ook veel gevloekt en gescholden werd aan stamtafels of in bouwketen. Maar sociale media hebben een heel andere invloed op het publiek en veroorzaken een brede verspreiding van zulke doodswensen en bedreigingen.
Bovendien leiden ze mateloos af van waar het echt om gaat. De SGP moet zich door dit voorval dus niet uit het veld laten slaan, maar daar juist op hameren: het is struisvogelpolitiek als je je standpunt over abortus laat bepalen door een discussie over verkrachting en zwangerschap. Een verkrachting is gruwelijk en stelt slachtoffers voor een enorm dilemma. Maar een abortus is ook gruwelijk en wordt in vrijwel alle gevallen om heel andere redenen uitgevoerd.