Voor de derde maal wordt deze bijeenkomst gehouden Woltersdorf, net buiten Berlijn, wat gunstig is voor deelnemers uit Oost-Europa. Deze keer zijn er tot morgen zo’n zeventig personen bij elkaar – de meesten toch afkomstig uit Duitsland, Nederland en de Britse eilanden.

Sinds de start van de GEET in de jaren zeventig zijn er nationale groepen van evangelische en reformatorische theologen ontstaan in Duitsland, Zwitserland, Tsjechië en Frankrijk. In de Latijnse landen rond de Middellandse Zee is een groep in oprichting. Samen zijn deze groepen inmiddels vele malen groter dan de GEET zelf.

Dit jaar is het conferentiethema ”Beyond the Bible: Moving from Scripture to Theology and Practice” (Verder dan de Bijbel: bewegen van de Schrift naar de theologie en de praktijk). De titel is ontleend aan een boek van de bekende evangelische theoloog prof. dr. Howard Mars­hall, jarenlang voorzitter van de GEET. Evangelischen zijn het erover eens dat de Bijbel met gezag spreekt over alle zaken van geloof en leven. De vraag is echter hoe de Bijbel ook voor moderne vragen relevant gemaakt kan worden. In het verleden is er daarbij veel misgegaan: met een beroep op de Bijbel hebben christenen slavernij en rassenscheiding verdedigd. Ook op dit moment misbruiken politici en anderen het Woord van God om hun beleid te verdedigen. De vraag is dus hoe vanuit de Bijbel verdergegaan kan worden zonder de Bijbel zelf uit het oog te verliezen.

In zijn openingswoord vrijdag herdacht de voorzitter van de GEET, prof. Pierre Berthoud, dr. John Stott, de oprichter van de organisatie, die door de jaren heen ook veel bijdroeg aan de conferenties. Dr. Stott overleed vorig jaar. Vervolgens zei prof. Berthoud –afkomstig uit Aix-en-Provence– dat de vraagstelling van de conferentie ook speelt voor joden en moslims. „Ook die groepen hebben een heilige schrift, een traditie en een lezende gemeenschap, en dus geldt ook voor hen de vraag naar uitleg en actualisering.” Voor de joden speelt op dit moment in Duitsland –maar ook elders– de vraag naar de rechtvaardiging van de besnijdenis, nadat de rechter in Keulen besnijden verbood. „De Thora gebiedt de besnijdenis, maar ook het stenigen van lasteraars en overspeligen, en dat doen de hedendaagse joden niet. Hoe rechtvaardigt men dan wel de besnijdenis met een beroep op de Schrift?” aldus prof. Berthoud.

De eerste lezing hield dr. Richard S. Briggs van de universiteit van Durham in Engeland, specialist in zowel het Oude als het Nieuwe Testament. Onder de titel ”Verder dan de Bijbel binnen de canon: de Schrift als canon in de evangelische hermeneutiek” stelde hij dat we niet zozeer „verder dan” de Bijbel moeten kijken als „erin.” „De Bijbel zelf is de beste gids voor het begrijpen van onze wereld, omdat hij voor ons de wereld van God opent. De echte wereld is niet buiten de kerkmuren. De ‘echte’ wereld is ook niet zo ‘echt’. Gods wereld is de echte.” De Bijbel moet dan ook niet worden uitgelegd met algemene uitlegmethoden, stelde dr. Briggs. „Want de betekenis van een Bijbeltekst is niet beperkt tot de bewuste bedoeling van een menselijke auteur. De Bijbel behoeft een eigen aanpak, met name omdat hij bestaat uit een Oud en een Nieuw Testament. Net als tussen de wet en de profeten is er een permanente spanning tussen die twee.”

Kenmerkend voor de GEET zijn de Bijbellezingen aan het begin van iedere dag. Ditmaal worden ze gehouden door prof. dr. Thomas Schirrmacher uit Bonn, de voorzitter van de theologische commissie van de World Evangelical Alliance. Zich baserend op Romeinen 12:1-2 zei hij dat gezonde theologie –zoals die te vinden is in Romeinen 1-11– de beste basis is voor het kennen van Gods wil. „Alle ethiek begint noodzakelijkerwijs met het kennen van God en Zijn Woord. In ons binnenste bevindt zich de wereld, maar die moet plaats maken voor kennis van Gods wil, en het leven daarnaar. Dat is een levenslange strijd die de gelovigen niet kunnen ontlopen. In dagelijkse overgave kunnen we veel steun hebben aan elkaar”, aldus prof. Schirrmacher.