De oorzaak van deze ontwikkeling is het dalende aantal kloosterlingen. Van de rond de 30.000 religieuzen in de jaren zeventig zijn er nu nog 6000 over, van wie de gemiddelde leeftijd bovendien hoog ligt. Vandaar dat slechts bekende kloosters in bijvoorbeeld Egmond, Zundert, Tilburg, Arnhem en Doetinchem zich zullen kunnen handhaven.

Vraag is wél wat er met de overbodig geworden gebouwen gebeurt. VolZin wijdt een uitvoerig artikel aan de problemen die zich voordoen bij de herbestemming van kerken en kloosters: ”Goudvissen tussen haaien”. Daarin worden kloosterbesturen gewaarschuwd tegen grijpgrage projectontwikkelaars.

Volgens Rogier Moulen Janssen, namens de Konferentie Nederlandse Religieuzen betrokken bij de verkoop van tientallen kloosters, zijn makelaars en projectontwikkelaars bijzonder geïnteresseerd in de gebouwen. Maar ze denken ook snel: hoe kan ik die kubieke meters op triple-A-locaties met zo veel grond eromheen, zo goedkoop mogelijk krijgen en zo duur mogelijk doorverkopen of exploiteren?

„Dat gaat me aan het hart. Ik vind het niet terecht dat mensen die zo lang zo veel betekend hebben voor de maatschappij met een kluitje in het riet worden gestuurd door lieden die denken: zusters –even googelen wat dat precies zijn– ik praat ze wel naar de mond: nou zuster, met het bedrag dat ik bied, mag u blij zijn en dan bent u ook van de onderhoudskosten af. Vervolgens wordt het klooster met veel winst doorverkocht.”

Janssen geeft dramatische voorbeelden van gebouwen die gesloopt werden om de bouw van luxe villa’s mogelijk te maken, of gebouwen waar je nu „een biertje staat te tappen onder Maria.” Hij hoopt dat gebouwen blijven herinneren aan de functie die ze eeuwenlang hadden.

Behalve kloosters sluiten de komende tien jaar ook ongeveer 1200 kerken. Een groot deel van die kerken zal worden gesloopt.