Accijnsverhogingen zijn de voornaamste oorzaak dat rookwaren duurder zijn geworden. Zonder belastingmaatregelen waren sigaretten in de betreffende periode 12 procent duurder geworden en shag 13 procent. Sigaren zijn de laatste vijf jaar 13 procent duurder geworden. Voor sigaren was er geen accijnsverhoging.

De afgelopen 5 jaar zijn de accijnzen voor rookwaren acht keer aangepast. Een accijnsverhoging werkt met wat vertraging door in de prijzen, omdat winkeliers eerst hun oude voorraden opruimen. Zo duurde het na de accijnsverhoging van 2008 5 maanden voordat rokers de nieuwe prijs betaalden voor een pakje sigaretten of shag.

De prijzen van tabak zijn in Nederland ruim 2,5 keer meer gestegen dan in onze buurlanden. In Duitsland en België gingen de tabaksprijzen sinds juni 2007 met 14 procent omhoog, de kleinste stijging in de eurozone. In Slovenië, Slowakije, Spanje en Estland stegen de prijzen de afgelopen vijf jaar harder dan in Nederland. In Estland was sprake van een verdubbeling.

Rokers lijken zich niet te laten afschrikken door accijnsverhogingen. In 2007 rookte 28 procent van de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder (3,68 miljoen mensen). In 2011 was dat 25 procent, ofwel 3,4 miljoen mensen. Dat blijkt uit cijfers van preventieorganisatie Stivoro. „In Nederland gaat de accijnsverhoging heel geleidelijk. Pas als het fors omhoog gaat, met bijvoorbeeld 50 cent, merken we dat meer mensen stoppen met roken”, constateert directeur Lies van Gennip.