Van het geven van extra geld kan geen sprake zijn, evenmin van discussies over onafhankelijkheid. De Antillen moeten hun financiële huishouding snel op orde brengen. Zo niet, dan moet Nederland de Antillen „bij hun nekvel pakken.”

Dat is het oordeel van de Nederlandse fractieleiders na hun tiendaagse werkbezoek aan de Antillen. Het hardst oordelen coalitiefracties CDA en VVD. Volgens CDA-fractievoorzitter Verhagen „kan het niet zo zijn dat delen van het Koninkrijk afglijden naar een narco-economie.”

Verhagen verwees met die uitdrukking naar het gevaar dat de drugsmaffia de Nederlandse Antillen steeds meer in haar greep krijgt. De CDA’er wil niet weten van het streven naar „antillianisering van het openbaar ministerie”, een term die voorkomt in het conceptregeerakkoord van het kabinet-Godett. „Qua rechtshandhaving moet Nederland zich juist méér met de Antillen gaan bemoeien.”

VVD-fractievoorzitter Van Aartsen vindt dat de Antillen eens moeten ophouden met het vragen om meer geld of het roepen om onafhankelijkheid. „Geld is niet het probleem. De Antillen krijgen van Nederland jaarlijks 140 miljoen euro.”

Een deel van de steun die de Antillen jaarlijks van Nederland krijgen is voor vaste, niet te beïnvloeden kosten, zoals de kustwacht. Maar 60 miljoen is vrij beschikbaar voor het uitvoeren van maatschappelijke projecten. „Als van dat bedrag 25 miljoen onbenut terugvloeit naar de Nederlandse staatskas, is er dus geen geldprobleem”, aldus Van Aartsen.

Volgens de VVD’er moeten de Antillen hun eigen economie snel op orde brengen. Als ze dat niet doen, „verloederen de Antillen.” Het concept-regeerakkoord van het kabinet-Godett geeft hem weinig vertrouwen in de toekomst. Desnoods moet Nederland „niet schromen geld als drukmiddel te gebruiken”, aldus Van Aartsen.

D66-leider Dittrich windt er evenmin doekjes om. „Het kan niet zo zijn dat Nederland jarenlang grote sommen geld naar de Antillen overmaakt, terwijl er hier niets verbetert. De heer Tromp, directeur van de Centrale Bank heeft de Nederlandse delegatie duidelijk gemaakt dat de financiële nood hier zeer acuut is. De Antillen, en dus ook Nederland, dreigen door de VS geplaatst te worden op de lijst van ”non coöperative countries”: landen die onvoldoende hun best doen om terrorisme en witwaspraktijken van drugsgelden te bestrijden. Dat moeten we ten koste van alles voorkomen.”

Verbetert er op korte termijn niets, dan moet Nederland de Antillen „bij hun nekvel pakken”, vindt Dittrich. „We kunnen het ons niet veroorloven om dit nog jarenlang aan te zien en te praten en nog eens te praten.”

In vergelijking met de coalitiefracties drukt PvdA-leider Bos zich gematigd uit. „Ik wil geen wedstrijdje stoer doen gaan spelen. Het gebruik van grote woorden belast alleen maar het gesprek met de Antillen.” Volgens Bos moet de regering-Godett niet alleen haar financiën op orde brengen, maar ook „zichbaar maken dat zij investeert in de kwaliteit van de samenleving.”

Bos is het met zijn collega’s eens dat discussies over onafhankelijkheid nu geen pas geven. „Daar ligt niet het hart van de problematiek.” Net als Van Aartsen meent hij dat het zogenaamde Statuut, een bijna vijftig jaar oude overeenkomst waarin de verhouding tussen Nederland en de Antillen is geregeld, geen aanpassing behoeft. „Binnen de grenzen van het Statuut is ruimte genoeg voor staatkundige verbeteringen.”