Dat is op zichzelf een legitieme vraag. Niet voor niets spreken we als het over het parlement gaat ook wel over de volksvertegenwoordiging. Gedachten en gevoelens die onder het volk leven, dienen in de Tweede en Eerste Kamer vertolkt te worden.

Ook de gedachten en gevoelens die onder minderheden leven. Doordat er in Nederland een zeer lage kiesdrempel is, gebeurt dat in de praktijk ook. Er bestaat een breed spectrum aan partijen die grote groepen (VVD, PvdA) of kleine groepen (SGP, PvdD) burgers vertegenwoordigen.

Natuurlijk kun je nog een stap verder gaan. Bijvoorbeeld door de vraag te stellen of alle opleidingsniveau’s en alle soorten beroepen in de Kamer present zijn. Dát blijkt in de praktijk flink tegen te vallen.

Een onderzoekje door NRC.next van de kandidatenlijsten van de diverse partijen liet dat deze week weer eens helder zien. Zeer veel universitair geschoolden, ambtenaren, oud-bestuurders en oud-politici op de lijsten; geen banketbakkers (zoals vroeger de PvdA-er Jan Schaefer), worstenmakers, verpleegsters of machinebankwerkers. Zelfs niet bij zeer volkse partijen als de SP of de PVV. En zeer weinig ondernemers. Varkenshouder Jaco Geurts uit Voorthuizen, nummer 8 op de CDA-lijst, vormt een grote uitzondering.

De vraag is vervolgens hoe erg je dit alles moet vinden. Kamervoorzitter Verbeet heeft er het afgelopen jaar al enkele malen een punt van gemaakt. Volgens haar versterkt de ondervertegenwoordiging van lager opgeleide mensen in de Tweede Kamer de kloof tussen burger en politiek. Partijen zouden daar meer rekening mee moeten houden bij het opstellen van hun kandidatenlijsten, vindt zij.

Op zichzelf is dat geen verkeerd advies. Enigszins rekening houden met variëteit in opleiding en beroepsmatige achtergrond kan zinvol zijn. Maar al te veel waarde moet er niet aan worden gehecht. Als zelfs de SP, een partij waarvan iedereen erkent dat die opkomt voor de minderbedeelden, grotendeels academici op de lijst zet en daar geen schade van ondervindt, is het blijkbaar geen zaak van het allergrootste gewicht. Anders zouden de kiezers de SP er wel op afrekenen.

Bovendien zit er een bepaalde logica in dat mensen die wat meer letters gegeten hebben, in diverse organisaties en instanties de leiding nemen of krijgen. Niet voor niets luidt het gezegde: kennis is macht. Wie dit soort mechanismen geforceerd wil tegengaan of zelfs omdraaien, vecht tegen de bierkaai.

Maar is er dan geen kloof tussen burger en politiek? Die is er wel degelijk, maar die wordt vooral effectief bestreden als politici, of ze nu laag of hoog zijn opgeleid, voeling houden met de man en vrouw in de straat, hun achterban regelmatig spreken en polsen, en in het parlement geen jargon, maar gewone, begrijpelijke taal gebruiken. Dan heeft geen enkele SGP’er er moeite mee dat hij door mr. C. G. van der Staaij of prof. dr. E. Dijkgraaf wordt vertegenwoordigd. En dan vindt elke PvdA’er het prima dat de hyperintelligente kernfysicus ir. D. M. Samsom zijn voorman is.